Φιλοσοφία και Μεταφυσική, Αντιπαράθεση με Χρήστο Γιανναρά
Τα περισσότερα άρθρα του αξιότιμου κ.Χρήστου Γιανναρά είναι λίαν ενδιαφέροντα, ανταποκρίνονται πλήρως στις πνευματικές και μορφωτικές απαιτήσεις των πανεπιστημιακών , γενικά των επιστημόνων και ιδιαιτέρως των φιλοσοφικά καταρτισμένων αναγνωστών , τοιουτοτρόπως αναβιβάζουν σημαντικά το ούτως ή άλλως υψηλό διανοητικό επίπεδο της παρούσας ιστοσελίδας και γενικά και το επίπεδο της Καθημερινής και συγχρόνως δημιουργούν την επιθυμητή και απαραίτητη βάση για έναν σοβαρό, εκλεπτυσμένο και ανεβασμένο διάλογο.
Αυτό φυσικά δεν σημαίνει , ότι συμφωνώ σε όλα με την άποψη του αρθρογράφου. Γι αυτό θα προσπαθήσω να κάνω ακόμη μίαν ανάλογη αντιπαράθεση.
Τα άρθρα είναι γραμμένα σχεδόν σε στυλ Ιερεμιάδας, ενός καταγγελτικού και αορίστως ηθικολογικού λόγου, διακατέχονται από ένα πνεύμα του απολύτου (απόλυτη αλήθεια, απόλυτη δικαιοσύνη, απόλυτη επιτυχία, απόλυτες απαιτήσεις), της εξιδανίκευσης του παρελθόντος και αναδεικνύουν τάση σε συναισθηματισμό, εν μέρει και σε σουρεαλισμό, , δεν διαφοροποιούν μεταξύ των όντως διαφορετικών βασικών περιοχών της Ευρώπης (Βορράς, Νότος, καθολική, προτεσταντική και ορθόδοξη παράδοση), αγνοούν καθοριστικές επιτεύξεις στον τομέα των παραγωγικών δυνάμεων, των υψηλών τεχνολογιών και δεν λαμβάνουν ουδόλως υπ όψη τις κοσμοϊστορικές αλλαγές , οι οποίες σήμερα διαδραματίζονται διεθνώς, όπως π.χ. την παγκοσμιοποίηση σαν αντικειμενικό φαινόμενο, τις υψηλές τεχνολογίες , οι οποίες είναι τα σύγχρονα επιστημονικά και επικοινωνιακά θαύματα, το γεγονός , ότι υπάρχουν Κύκλοι Πολιτισμού (terminus technicus: επιστημονικός όρος ) και ιδιαιτέρως τον Δυτικό Κύκλο Πολιτισμού, στον οποίο ανήκουν πρωτίστως η Ευρώπη και οι ΗΠΑ, την άνοδο Κίνας με την δικιά της φιλοσοφική παράδοση ( π.χ. Κονφούκιος, Λαο Τζε, Μο Τζι, Χσιουν Τζι και Χαν Φει ) ήδη ως δεύτερη υπερδύναμη.
Δεν αναφέρει το διεθνές κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο μέσα στο οποίο έχουν λάβει χώραν τα φιλοσοφικά ψηλαφήματα , οι απορίες, τα ερωτήματα, οι αντιλήψεις και τα θεωρήματα. Αυτονοήτως έπαιξαν ρόλο οι εμπειρίες του καταστροφικού 2ου Παγκοσμίου Πολέμου, αλλά αργότερα έχουν συμβεί γεγονότα , τα οποία έχουν συταράξει τον κόσμο, όπως η εμφάνιση του παγκοσμίου σοσιαλιστικού κινήματος κατ αρχάς σαν κάτι το ελπιδοφόρο και κατόπιν αναμφιβόλως ως ολοκληρωτικό και απάνθρωπο σύστημα, η άνοδος των ΗΠΑ ως προκλητική και αλαζονική υπερδύναμη, η κατάρρευση του απαίσιου αποικιοκρατικού συστήματος και η συγκρότηση πολυαρίθμων νέων ανεξαρτήτων κρατών, ο ψυχρός πόλεμος κλπ.
Οπως δεν είναι τυχαίο που ο Πλάτων συνέγραψε την Πολιτεία ο Αριστοτέλης την Πολιτική και ο Επίκουρος την Συνθήκη, που οι τρεις τραγικοί Αισχύλος, Σοφοκλής και Ευριπίδης δημιούργησαν τις αθάνατες τραγωδίες τους, που συνέγραψαν ο θεολόγος και φιλόσοφος Thomas de Aquin την Summa Theologiae, ο J.J. Rousseau το Contrat social , o Karl Marx το Kapital και o J.P. Sartre τo περίφημο έργο του L etre et le neant ( Η ύπαρξη και το τίποτα ).
Κάθε εποχή έχει τις δικιές της αναγκαιότητες, επιθυμίες , οράματα και παράγει τίς ανταποκρινόμενες φιλοσοφικές αντιλήψεις. Επομένως δεν είναι ουδόλως τυχαίο που οι κορυφαίοι φιλόσοφοι της Ευρώπης και των ΗΠΑ έχουν εστιάσει στο επίκεντρο των ερευνών τους σε ζητήματα, τα οποία έχουν άμεση σχέση με τις κοσμοϊστορικές αναζυμώσεις και ανακατατάξεις, οι οποίες συντελούνται καθημερινά.
Γι αυτό ασχολούνται φιλόσοφοι στα προηγμένα ευρωπαϊκά κράτη εντατικότατα με θεωρητικά προβλήματατα, τα οποία είναι στενά συνυφασμένα πρωτίστως με την παγκοσμιοποίηση όπως π.χ. με τις αξίες Δικαιοσύνη και Αλληλεγγύη καθώς και με την Δημοκρατία σε όλον τον κόσμο. Πρόκειται για Πολιτικούς και Κοινωνιολογικούς καθώς και για Πολιτισμικούς Φιλόσοφους( Sozialphilosoph, Politischer Philosoph, Kulturphilosoph) μια που ούτως ή άλλως υπάρχουν ήδη από χρόνια ειδικές έδρες στα πανεπιστήμα για Πολιτική Φιλοσοφία (ΗΠΑ : J.Rawls, T. Neigel, D. Miller, C Beitz , M. Nussbaum, B.Barry κ.α.) και για Κοινωνιολογική Φιλοσοφία και Πολιτική Φιλοσοφία (Ευρώπη ).
Ο κορυφαίος κοινωνιολογικός φιλόσοφος της Ευρώπης, ίσως και παγκοσμίως είναι ο Γερμανός J. Habermas, του οποίου τα σπουδαιότερα βιβλία έχουν μεταφρασθεί σε πάνω από τριάντα γλώσσες. Διδάσκεται σε πολυάριθμα πανεπιστήμια σχεδόν σε όλον τον κόσμο. Οι σπουδαστές καταβροχθίζουν κυριολεκτικά τα συγγράμματά του. Παρεμπιπτόντως θα ήθελα να υπογραμμίσω, ότι αυτός έχει συγγράψει και “καθευτού“ φιλοσοφικά έργα. Ας μου επιτραπεί να υπενθυμίσω , ότι οι μεγάλοι Αγγλοι φιλόσοφποι και αργότερα οι Γάλλοι διαφωτιστές ήταν εκπρόσωποι της Πολιτικής, της Κοινωνιολογικής Φιλοσοφίας καθώς και της Φιλοσοφίας του κράτους.
Δεν είναι υπερβολή να διατυπώσουμε την άποψη, ότι η εποχή της „καθευτού“ Φιλοσοφίας υπό το νόημα της Μεταφυσικής έχει παρέλθει. Ανταποκρίνεται άραγε στην ιστορική αλήθεια , ότι όλοι οι μεγάλοι φιλόσοφοι ήταν εκπρόσωποι της Μεταφυσικής ; Ας αναφέρουμε τα παραπάνω έργα του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη καθώς και το όπως φαίνεται άγνωστο γεγονός, ότι ο I.Kant έχει ασχοληθεί συστηματικά και με φιλοσοφικές πτυχές του μεγάλου και λίαν συγκεκριμένου θέματος της ειρήνης ( „Ewiger Frieden“ ) και ότι αυτός και ο άλλος γίγας της παγκόσμιας φιλοσοφίας Hegel (Διαλεκτική) έχουν εμπεδώσει επί τη βάση των αναλόγων γνώσεων των αρχαίων Ελλήνων την νέα επιστήμη Φιλοσοφία του δικαίου ( Rchtsphilosophie ),αναγνωρισμένη παγκοσμίως ; Διατί δεν έχουν οι Νεοέλληνες Φιλόσοφοι να αναδείξουν τέτοιες επιτεύξεις ;
Δημοσιευθέν το 2015 στην Καθημερινή.