Ελλάδα, Ατομο, Κοινωνία, Πολίτης, Κοινωνικη συνείδηση

Ελλάδα, Ατομο, Κοινωνία, Πολίτης

Η νεοελληνική διχοτομία μεταξύ κράτους και πολίτου έχει βαθειές ρίζες. Θα προσπαθήσουμε να εμβαθύνουμε επί τη βάσει μίας σύνθετης προσέγγισης.

Οι Νεοέλληνες ανήκουν στους λαούς ( Βαλκάνια, Ανατολική Ευρώπη ), οι οποίοι δεν έχουν βιώσει την Αναγέννηση του αρχαίου ελληνικού πνεύματος καθώς και τις πολιτισμικές επιτεύξεις των Αρχαίων Ρωμαίων  ( πρωτίστως το δίκαιο ), την βάση και προϋπόθεση της πνευματικής ανόδου της Ευρώπης.

Στην Βόρεια Ιταλία , πολιτιστικά στην πιό προηγμένη περιοχή της Ευρώπης, είχαν τον 15ο αι. εξελιχθεί οι παραγωγικές δυνάμεις και γενικά οι κοινωνικές συνθήκες ωρίμασαν για να λάβει χώραν μία συστηματική ενασχόληση με την επιστήμη των Αρχαίων Ελλήνων και ταυτόχρονα ε νμέρει η εφαρμογή της στον  πρακτικο  βίο.

Αλλά ήδη τον 13ο αι .έχει αρχίσει επι θρησκευτική βάσει η διαμόρφωση της Ιδέας του ατόμου , ενώ στην τότε Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία ( η έννοια “Βυζαντινή Αυτοκρατορία”έχει διατυπωθεί τον 19ο αι. ) η ενασχόληση με τα έργα των Αρχαίων Ελλήνων είχε πρωτίστως φιλολογικό και άκρως σχολαστικό χαρακτήρα.

Ιδιαίτερα στην Αγγλία είχε βαθμιαία αναβιβασθεί ιδίως μέσω της Magna Charta Libertatum (13ος αι. !) η  Ατομικότητα του υπηκόου.

Σύμφωνα με τα σημερινά δεδομένα το άτομο έχει στα πλαίσια του “Δυτικού Κύκλου Πολιτισμού ” τα εξής βασικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα :

αξιοπρέπεια, αυτοσεβασμός, βούληση, ελευθερία των επιλογών, αυτονομία ( αυτεξουσία ), αυτοπειθαρχία, αυτοκριτική, εργατικότητα, συνείδηση της ευθύνης και πρωτίστως κοινωνική συνείδηση, η οποία σημαίνει κυρίως αποδοχή της προτεραιότητας του γενικού προ του ατομικού συμφέροντος.

Ας υπενθυμίσουμε, ότι η έννοια του “κοινού καλού” έχει εμπεδωθεί  από τον αιώνιο Αριστοτέλη και έχει συγκεκριμενοποιηθεί από τον καθολικό θεολόγο και φιλόσοφο  Ακινάτης (Thomas de Aquin )”commune bonum”, 13os αι. ),

Ιδιαίτερα ο  Ευρωπαϊκός   Διαφωτισμός εφεύρε μεταξύ άλλων και την έννοια ius rationis” : („Δίκαιο του ορθού λόγου“ ), τον ευρωπαϊκό ορθολογισμό.

Η Γαλλική Επανάσταση  ( 1789 ) δημιούργησε τον πολίτη ( citoyen ) και το πρώτο αστικό κράτος του κόσμου, ενώ υπήρχαν μεταξύ άλλων και πολλά καθυστερημένα γερμανικά φεουδαλικά κράτη.

Ένα από τα πιό καθυστερημένα κρατικά μορφώματα ήταν το βασίλειο της Βαυαρίας. Τα γερμανικά κράτη είχαν κατακτηθεί από τον Ναπολέοντα, ο οποίος έχει εμπεδώσει στην τότε πολύ καθυστερημένη Γερμανία μέσω  βίας το σύγχρονο κράτος και το δίκαιο, αν και δεν υπήρχαν οι αντικειμενικές οικονομικές και κοινωνικές προϋποθέσεις.

Δηλαδή οι Βαυαροί οι οποίοι είχαν προσπαθήσει να εμπεδώσουν ένα σύγχρονο ελληνικό κράτος δεν ήταν σύγχρονοι πολίτες , ούτε είχαν την απαραίτητη κοινωνική τοποθέτηση και πολιτική εμπειρία για να είναι σην Ελλάδα ιδιαιτέρως επιτυχείς.

Τελικά άλλα ευρωπαϊκά κράτη παρέλαβαν το σχήμα ( αστικό σύνταγμα, αστικούς νόμους κτλ. ), αλλά όχι πάντα και το περιεχόμενο του μοντέρνου αστικού κράτους. Συγκεκριμένα στην Ελλάδα δεν υπήρχε ούτε το άτομο ούτε ο πολίτης. Αυτό ισχύει ακόμη. Κσαι σήμερα Χωρίς όμως τον συνειδητό πολίτη δεν λειτουργεί το κράτος.

Τα βασικά γνωρίσματα του πολίτου είναι τα εξής : κρατική συνείδηση ( διαλεκτική αλληλοσύνδεση πολίτου και κράτους ), νομική συνείδηση ( σεβασμός των νόμων και όχι “αντιεξουσιαστικός” νομομηδενιστής και νομοκλάστης ), φορολογική συνείδηση, περιβαλλοντική συνείδηση,  αναγνώριση και εφαρμογή της διαλεκτικής αλληλουχίας δικαιώμάτων και υποχρεώσεων, υπεράσπιση του κράτους προ εξωτερικών κινδύνων.

Στις χώρες της Κεντρικής και της Βόρειας Ευρώπης αυτά είναι τελείως αυτονόητα, στην Ελλάδα δυστυχώς σχεδόν άγνωστα. Εδώ υφίστανται ακόμη μεσαιωνικά υπολλείμματα όπως οι δεσμοί αίματος ( Νεποτισμός, Οικογενειοκρατία ).  Εδώ και 200 χρόνια γίνονται δήθεν προσπάθειες να πραγματοποιηθούν επί τέλους ο εξορθολογισμός και ο εξευρωπαϊσμός της Ελλαδας, αλλά δυστυχώς ανεπιτυχώς.

Η Ελλάδα  δεν έφθασε ακόμη πολιτισμικά στην προηγμένη Ευρώπη. Είναι μία βαλκανομεσοανατολίτικη χώρα. Αυτό ισχύει και για τη νοοτροπία των Νεοελλήνων με τις γνωστές συνέπειες ( Ιδέ εδώ στο Μπλογκ μου τα άρθρα  ¨Ατομο και κοινωνία, Πολίτης και κράτος”, “Ευρώπη , Βορράς-Νότος”.

Δημοσιευθέν από το 2012 συχνά  στον ηλεκτρονικό τύπο  (Καθημερινή, τα Νέα, Το Βήμα)

_______________________________________________________________

Κοινωνική συνείδηση

Το κύριο νόημα της κοινωνικής συνείδησης είναι η συμμετοχή στο “κοινόν συμφέρον” (Δημόκριτος) ή στο “κοινόν καλόν” (Αριστοτέλης) και έχει ΑΜΕΣΗ σχέση με τον σύγχρονο Πατριωτισμό. Κατά τα άλλα στην ελληνικη κοινωνία η κοινωνική συνείδηση είναι σχεδόν ανύπαρκτη, γιατί ήδη στα μέσα του 19ου αι. έχει προσδοθεί στην εθνική συνείδηση απόλυτη προτεραιότητα.
Το ίδιο ισχύει και για τις άλλες βαλκανικές χώρες. Αυτό είναι ένας από τους καθοριστικούς λόγους για την καθολική καθυστέρηση αυτών των χωρών.Καθημερινή (16.2.20)

 

Hinterlasse eine Antwort

Deine E-Mail-Adresse wird nicht veröffentlicht.

Du kannst folgende HTML-Tags benutzen: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <strike> <strong>