Υπερδύναμη, Μεγαλοδυνάμεις, Μεσοδυνάμεις, Ισορροπίες Διεθνώς και στη Μεσόγειο, Ισορροπία και Συμφέροντα, Συμμαχίες, Διπλωματία,Ρωσία και Ευρωπαϊκή Ενωση

Υπερδύναμη, Μεγαλοδυνάμεις, Μεσοδυνάμεις

Σύμφωνα με την Θεωρία των διεθνών σχέσεων η Κίνα δεν ήταν  στο παρελθόν υπερδύναμη. Τώρα είναι μεγαλοδύναμη και προσπαθεί να εξελιχθεί σε υπερδύναμη.

Η Σοβιετική Ενωση ήταν από στρατιωτική και στρατηγική άποψη υπερδύναμη, ενώ τώρα είναι μεγαλοδύναμη μόνον στον στρατιωτικό τομέα ιδίως λόγω των ατομικών όπλων.

Η μόνη υπερδύναμη του παρόντος είναι οι ΗΠΑ, ενώ η Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γερμανία είναι μόνον μεσοδυνάμες.

Η ΗΠΑ και η Ιαπωνία αποτελούν στον οικονομικό τομέα υπερδυνάμεις, ενώ η Ρωσία σχεδόν έχει ξεπέσει (εξαγωγή μόνον πρώτων υλών (sic) και οπλικών συστημάτων). Η Ρωσία δεν είναι σε θέση να διακδικήσει τέτοιο ρόλο, γιατί είναι οικονομικά και στις ειρηνικές υψηλές τεχνολογίες αδύναμη.
Εξάγει μόνον πρώτες ύλες (όπως οι τριτοκοσμικές χώρες ) και εξοπλιστικά συστήματα.
Προ μερικών ετών είπε ο Πούτιν είπε δημόσια το εξής λίαν ενδιαφέρον : Εχουμε μόνο 30 % της δυτικής οικονομίας. Πέραν τούτου υστερούμε και στις υψηλές τεχνολογίες.
Ας υπενθυμίσουμε ότι το βιοτικό επίπεδο των Ρώσων είναι σε σύγκριση με το δυτικό πολύ χαμηλό (Καθημερινή, 15.10.17).

Η Γερμανία αποτελεί από οικονομική άποψη στα πλαίσια της ΕΕ μία υπερδύναμη, ενώ η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο παίζουν στον οικονομικό τομέα δευτερεύοντα ρόλο.

Εν τω μεταξύ αναδύεται η στο μέλλον τρίτη υπερδύναμη  και δη η Ινδία.

Για τους γερμανομαθείς ιδ.,. στο.Μπλογκ μου
)η δίμερη μελέτη “Gleichgewichtstheorie und Theorie von den Gegengewichten, Eine Völkerrechtssoziologische Abhandlung, Zwei Teile”.

Καθημερινή (18.9.16)

———————————————————–

Αλλαγή του διεθνούς σκηνικού, Ισορροπίες Υπερδυνάμεων

Σύμφωνα με την αμερικανική Θεωρία των Διεθνών Σχέσεων (Theory of International Relations) έχουν οι ΗΠΑ μόνο ένα γνώμονα σε ό,τι αφορά την προσέγγιση σε διεθνή ζητήματα : το εθνικό συμφέρον (οικονομικό, στρατηγικό, διπλωματικό). Δεν είναι διατεθειμένες να λάβουν υπ όψη, ότι υπάρχουν και άλλα συμφέροντα, όπως π.χ.τα θεμιτά συμφέροντα ή τα συμφέροντα της ανθρωπότητας.

Οταν υπήρχε η Σοβιετική Ενωση ως η άλλη υπερδύναμη, σημειωνόταν επί τη βάσει της “ισορροπίας του τρόμου” ένας αμοιβαίος σεβασμός των υπαρξιακών συμφερόντων. Υστερα όμως από την κατάρρευση του μεγάλού αντιπάλου δεν κατόρθωσαν οι ΗΠΑ να ανταπεξέλθον υπό την ιδιότητα της μοναδικής υπερδύναμης στα πολλαπλά διεθνή προβλήματα.

Εν τω μεταξύ άλλαξαν στον διεθνή στίβο οι συσχετισμοί των δυνάμεων , γιατί αναδύεται ακόμη μία υπερδύναμη , η Κίνα. Δεν μπορούν πλέον ΟΙ ΗΠΑ να αλωνίζουν στις διεθνείς σχέσεις, όπως θέλουν. Εχουμε λόγω να νομίζουμε, ότι οι ΗΠΑ έχουν αντιληφθεί το μεγάλο κίνδυνο. Γι αυτό θα ασχοληθούν πρωτίστως με την Κίνα. Οι αντιπαραθέσεις θα αρχίσουν με έναν εμπορικό πόλεμο. Ανεξάρτητα από το αν οι ΗΠΑ δεν συμπαθούν ιδιαίτερα την ΕΕ, την οποία αξιολογούν στις διεθνείς οικονομικές σχέσεις ως μεγάλο ανταγωνιστή, σημειώνονται έντονες ενδείξεις , ότι η Κίνα εκτιμά και υποστηρίζει την ΕΕ.

Επίσης είμαι πεπεισμένος, ότι στα επόμενα έτη θα παίζουν οι ΗΠΑ, η Κίνα και η Ευρωπαϊκή Ενωση, όχι όμως το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ρωσία μέσω της οικονομικής ισχύος καθοριστικό ρόλο στις διεθνείς σχέσεις. Η ΕΕ θα εστιάζεται μεταξύ των ΗΠΑ και της Κίνας.
Η θέση της μικροσκοπικής Ελλάδας βρίσκεται μέσα στην ΕΕ. Εξω από αυτήν θα καταποντισθεί.

Καθημερινή (21.1.17)

=================================
Ισορροπία των Δυνάμεων

Θουκυδίδης  :  Αθηναίοι προς  Μιλησίους :”"Ειδότας ότι δίκαια μεν εν τω ανθρωπείω λόγω από της ίσης ανάγκης κρίνεται, δυνατά δε οι προύχοντες πράσσουσι και οι ασθενείς ξυγχωρούσιν”. (Θουκυδίδου Ιστορία, Βιβλίον Ε, 89).

“Αφού ξέρουμε και ξέρετε πως κατά την ανθρώπινη λογική μπορούμε να μιλάμε για δίκαιο όταν και τα δύο μέρη έχουν ίση ισχύ και ότι οι ισχυροί πράττουν ό,τι τους επιτρέπει η δύναμή τους και οι αδύναμοι υποχωρούν και το αποδέχονται”. (Μετφ. Ν. Μ. Σκουτερόπουλος), γνωστό και   „ο ισχυρός επιβάλλει ό,τι του επιτρέπει η δύναμή του και ο αδύνατος υποχωρεί όσο του το επιβάλλει η αδυναμία του“

Σύμφωνα με την Θεωρία της ισορροπίας

των δυνάμεων ως τμήματος της γενικής Θεωρίας των διεθνών σχέσεων σημειώνονται μεταξύ γειτόνων συνήθως προβλήματα (αντιπαραθέσεις, διενέξεις, ενίοτε και συγκρούσεις), ενώ  οι σχέσεις  με τον γείτονα του γείτονα είναι παραδοσιακά καλές έως άριστες ( π.χ. στην πρώην Ευρώπη οι σχέσεις μεταξύ Γαλλίας και Γερμανίας ήταν κακές, το ίδιο ο σχέσεις μεταξύ Πολωνίας και Γερμανίας, αλλά οι σχέσεις μεταξύ Γαλλίας και Πολωνίας ήταν πάντα άριστες.  Το ίδιο ίσχυε και στις σχέσεις μεταξύ  Συρίας-Ιράκ, Ιρακ-Ιραν και  Συρίας-Ιραν.

Συμπέρασμα : Στο μέλλον θα είναι , όπως και τώρα, οι σχέσεις μεταξύ της σε μερικά χρόνια μεγαλοδύναμης (οικονομικά οπωσδήποτε υπερδύναμης)  Ευρωπαϊκής Ενωσης και της  μεγαλοδύναμης (μόνον στρατιωτική ισχή επί τη βάση ατομικών όπλων, οικονομικά σχεδόν τριτοκοσμική) Ρωσίας κακές, ενώ οι σχέσεις μεταξύ της Ρωσίας και της υπερδύναμης Κίνας στηρίζονται σε αμοιβαία δυσπιστία.

Δεν αποκλείεται, στο μέλλον να διαμορφωθούν πολύ καλές σχέσεις  μεταξύ της ΕΕ και της Κίνας.  Ακριβώς αυτή είναι η απώτερη επιδίωξη των περισσότερων ισχυρών κρατών της ΕΕ και ιδιαιτέρως της Γερμανίας.  Αυτό θα οδηγήσει βαθμιαία στον διεθνή υποβιβασμό , ίσως και σην εξουδετέρωση της Ρωσίας.

Με αυτό το συναρπαστικό θέμα ασχολούμαστε στα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια από χρόνια εντατικότατα.

Ιδέ εκτενέστατα για τους γερμανομαθείς τη μελέτη μου  «Gleichgewichtstheorie und Theorie von den Gegengewichten, Eine Völkerrechtssoziologische Abhandlung, Erster Teil ( Historisches), Zweiter Teil (Theoretisches). Πηγή : Ιστότοπος και Μπλογκ :  http://panosterz.de

———————————————————

Ισορροπία, Συμφέροντα, Διπλωματία, Μεσόγειος

Μία ορθολογιστική μελέτη των προβλημάτων της Ανατολικής Μεσογείου δέον να στηρίζεται στις γνώσεις της Θεωρίας των Διεθνών Σχέσεων και συγκεκριμένα σε άμεση σχέση με τα κρατικά συμφέροντα, με την ισορροπία των δυνάμεων, με τις συμμαχίες και με την διπλωματία.

Κρατικά συμφέροντα ΒΑΣΙΚΑ, ιδιαίτερως  ΥΠΑΡΞΙΑΚΑ συμφέροντα)

Η ύπαρξη της Ελλάδας δεν απειλείται από κανέναν εχθρό. Επομένως δεν ανταποκρίνονται οι γνωστές κινδυνολογίες και συνωμοσιολογίες ούτε στην πραγματικότητα ούτε στην λογική.

Σε τελείως διαφορετική κατάσταση βρίσκεται το Ισραήλ, το οποίο πιστεύει ότι οι κίνδυνοι για τα υπαρξιακά του συμφέροντα βαθμιαία αυξάνουν.

Οι ΗΠΑ έχουν ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΑ συμφέροντα όχι όμως υπαρξιακού χαρακτήρα στην Μέση Ανατολή και διασφαλίζουν την κρατική ύπαρξη του Ισραήλ, στο οποίο στηρίζονται για να υλοποιήσουν τα δικά τους συμφέροντα.

Έτσι υπάρχουν μεταξύ του Ισραήλ και των ΗΠΑ  ΣΥΝΑΔΟΝΤΑ συμφέροντα .

Η Τουρκία έχει στην περιοχή αυτή δικά της συμφέροντα , τα οποία δεν έχουν τον χαρακτήρα ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΩΝ η ΣΥΓΚΡΟΥΟΜΕΝΩΝ συμφερόντων σε ότι αφορά τα στρατηγικά συμφέροντα των ΗΠΑ και τα υπαρξιακά συμφέροντα του Ισραήλ.

Η Ελλάδα και η Τουρκία έχουν στην Ανατολική Μεσόγειο ανταγωνιστικά η και αντικρουόμενα συμφέροντα της κατηγοριας ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΝΤΩΝ συμφερόντων.

Μεταξύ της Τουρκίας και του Ισραήλ υφίστανται αντικειμενικώς ΠΑΡΑΛΛΗΛΑ συμφέροντα , τα οποία δεν επηρεάζονται καθοριστικά από τις εκάστοτε διακρατικές σχέσεις. Επειδή όμως οι σχέσεις μεταξύ αυτών των δύο κρατων ήταν παραδοσιακά πολύ καλές , ουδόλως αποκλείεται , ότι σχετικά χρήγορα θα ξεπερασθούν τα προς το παρόν υφιστάμενα προβλήματα .

Μεταξύ των περισσοτέρων αραβικών κρατών και του Ισραήλ υπάρχουν παραδοσιακά συγκρουόμενα συμφέροντα ( Ιδέ εδώκαι  στο Μπλογγ μου τη μελέτη “Συμφέρον, Οφελος, Χρήσιμο, “ΧρησιμοΘηρία” και στο  Διαδίκτυο το θεωρητικό πόνημα “Interessentheorie…).

Ισορροπία δυνάμεων

Η εκρηκτική και πολυεπίπεδη ανάπτυξη της Τουρκίας ( οικονομία, βιομηχανία, παιδεία σε όλα τα επίπεδα, παραγωγή, ανταγωνιστικότητα και εξαγωγή ) έχει ανατρέψει την ισορροπία των δυνάμεων. Η ιλλιγγιώδης εξέλιξη της Τουρκίας την μετέβαλλε ήδη σε μία περιφεριακή ( Ανατολική Μεσογειος, Μέση Ανατολη) μεγαλοδύναμη.

Με τις τεράστιες πολυεπίπεδες ( οικονομία, βιομηχανία, ανταγωνιστικότητα, παραγωγή εξαγωγή, ριζικές μεταρρυθμίσεις όλης της παιδείας ) επιτεύξεις της μετέλλαξε η Τουρκία εκ των βάθρων τον συσχετισμό δυνάμεων σε σύγκριση με την Ελλάδα, της  οποίας η απελπιστική κατάσταση είναι πασίγνωστη.

Υπενθύμιση :Προ ολίγων ετών ετών η Τουρκία έχει δανισθεί  χρήματα από το ΔΝΤ , υλοποίησε χωρίς εξαίρεση όλες τις διεθνείς υποχρεώσεις και εν τω μεταξύ έχει ξεχρεωθεί τελείως.

Συμμαχίες

Είναι απαραίτητες με σκοπό να αντιμετωπισθεί μία προκείμενη επίθεση. Κανένα κράτος δεν σκοπεύει να επιτεθεί εναντίον της Ελλάδας , η οποία ούτως η άλλως είναι όπως και η Τουρκία πολυετές μέλος του ΝΑΤΟ και της ΕΕ. Είναι προστατευμένη όπως όλα τα μέλη των δύο οργανισμών. Επί πλέον συμμαχίες θα ήταν ούτε απαραίτητες ούτε λογικές.

Ομώς το Ισραήλ έχει μόνον ένα σύμμαχο, τις ΗΠΑ. Στη μέση Ανατολή είναι το Ισραήλ απομονομένο. Ποιό όφελος θα απέρρεε άραγε για την Ελλάδα από μία “συμμαχία” με το Ισραήλ ;

Εκτός τούτου δεν είναι απαραίτητο για την Ελλάδα να επιδεινωθούν οι σχέσεις της με όλο τον τεράστιο ισλαμικό κόσμο. Είναι η Ελλάδα τόσο πεπεισμένη , ότι το Ισραήλ θέλει μία τέτοια “συμμαχία” ;

Διπλωματία

Στην Ευρώπη επιλύνονται οι διαφορές μεταξύ των κρατών με τα μέσα της διπλωματίας, που θα πεί με ειρηνικά μέσα, πράγμα που ούτως η άλλως προβλέπει ο Χάρτης των Ηνωμένων Εθνών. Η εποχή των ηρωϊκων απελευθερωτικών πολέμων με την βοήθεια συμμάχων έχουν ήδη παρέλθει.

Οι καθοριστικοί αγώνες δίνονται στο παρόν πρώτα από ολα στην παραγωγή. Μεταρρυθμίσεις, παραγωγή, δημιουργικότητα, ανταταγωνιστικότητα, αυτά είναι οι καινούριες Θερμοπύλες και Αλβανίες. Ιδού πεδίον δόξης λαμπρόν ! “Ιδού η Ρόδος, ιδού και το πήδημα”. Δημοσιευθέν από το 2016 συχνά στον ηλεκτρονικό τύπο Καθημερινή, Το Βήμα)

——————————————————-

Ρωσία, Καθεστώς

1.Η σημερινή “καπιταλιστική” Ρωσία έχει ένα καθυστερημένο πολιτικό σύστημα με ισχυρές αυταρχικές τάσεις. Δηλαδή πρόκειται για μία δημοκρατικά υποανάπτυκτη χώρα.
2. Μεταξύ του σημερινού αυταρχισμού και του σοβιετικού ολοκληρωτικού συστήματος υπάρχει μία συνέχεια πολλών συμβόλων και της πολιτικής νοοτροπίας της κυβέρνησης και της πλειονότητας του λαού. Ακριβώς αυτό το στοιχείο θαυμάζουν στην Ευρώπη οι οπαδοί των άκρων πολιτικών κινημάτων και κομμάτων.
3.Οι θαυμαστές της πρώην Σοβιετικής Ενωσης δεν είναι ψυχολογικά διατεθειμένοι να συνειδητοποιήσουν, ότι αυτή έχει καταρρεύσει ανεπιστρεπτί. Στα κατάβαθα της ψυχής τους επιθυμούν μίαν ανάσταση του παρελθόντος καθεστώτος.Καθημερινή (10.4.15)

—————————————————————————-

Ρωσία και Ευρωπαϊκή Ενωση

Πολιτισμικός αυτοπροσδιορισμός. Είναι όντως πολύ ενδιαφέρον που μία σημαντική ρωσική πολιτική προσωπικότητα κάνει διαχωρισμό a priori μεταξύ της Ρωσίας και της Ευρώπης χρησιμοποιώντας τόσο έντονα τους δύο όρους.

Σχετικά με τον διαχωρισμό πρωτοστατεί από αιώνες η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία, η οποία επισημαίνει την „ηθική“ ανωτεροτητά της ( μυστικοπάθεια και μεταφυσική ) απέναντι στην „αμαρτωλή « Δύση ( Μεταρρύθμιση, Διαφωτισμός, ατομικότητα, ανθρώπινα δικαιώματα). Υπό  αυτήν την πυξίδα   η Ρωσία ποτέ δεν ανήκε στην Ευρώπη , αν και σε μερικά πεδία ( μουσική, λογοτεχνία, μερικοί επιστημονικοί κλάδοι ) έχει να παρουσιάσει αξιόλογες επιτεύξεις, οι οποίες αναμφιβόλως έχουν εμπλουτίσει τον ευρωπαϊκό πολιτισμό.

Είναι αντικειμενική αλήθεια και όχι βολονταριστική ερμηνεία , ότι η εικόνα του ανθρώπου του ρωσικού πολιτισμού, διαφέρει ουσιωδώς από εκείνη της Ευρώπης του Διαφωτισμού. Στην ρωσική κοινωνία δεν έχει ακόμη ωριμάσει το άτομο. Η πανίσχυρη Εκκλησία συγχίζει σκοπίμως την ατομικότητα με τον ατομικισμό και με τον εγωϊσμό. Αυτονοήτωςο πολίτης απουσιάζει οποίος είναι η conditio sine qua non ( τελείως απαραίτητη προϋπόθεση ) για την δημιουργία ενός σύγχρονου αστικού κράτους που σημαίνει ενός κοινωνικού κράτους του δικαίου.

Βαθμιαία δημιουργούνται μεν μεμονομένα δημοκρατικά κινήματα, αλλά αυτά είναι δυστυχώς ανεπαρκή, για να μεταλλάξουν την πολιτικά καθυστερημένη κοινωνία. Ακόμη και τα περισσότερα ηγετικά στελέχη δεν έχουν μίαν ώριμη δημοκρατική συνείδηση. Οι απαιτήσεις και οι επιδιώξεις των είναι ασαφείς. Εν γνώσει του αντικειμένου πρεσβεύω την άποψη, ότι το „σύστημα Πούτιν“ είναι προς το παρόν το μόνο ρεαλιστικό. Το Βήμα ( 13. 10. 12 ).

——————————————————————————-

ΗΠΑ-Κίνα

Σύμφωνα με την Θεωρία των διεθνών σχέσεων υπάρχει παγκοσίως ένα τεράστιο κενό:

Από τις δύο υπερδυνάμεις ΗΠΑ και Σοβιετική Ενωση, όταν επί δεκαετίες επικρατούσε η , Ισορροπία των δυνάμεων  (balance du pouvoir ,balance of pοwer, bilancia di potenze, Gleichgewicht der Kräfte)  , έμεινε προς το παρόν μόνον μία , η οποία αντί να συμβάλλει στην επίλυση των γνωστών προβλημάτων του κόσμου, έχει επιδοθεί σε στρατιωτικές στην ουσία ιμπεριαλιστικές περιπέτειες.
Μόνον μέσω της ανερχόμενης δεύτερης υπερδύναμης της Κίνας θα εμπεδωθεί μία νέα ισορροπία των δυνάμεων και η Κίνα θα αναγκάσει τις ΗΠΑ να βάλλουν μυαλό και να έχουν , όπως κάποτε μία πιο ρεαλιστική πολιτική.
Οντως σήμερα ο Αμερικανός “πρόεδρος” αποτελεί ένα μεγάλο κίνδυνο για την παγκόσμια ειρήνη. Λοιπόν το δημιουργηθέν κενό είναι άκρως επικίνδυνο.
Ας ευελπιστούμε, ότι οι Αμερικανοί θα βρούν σύντομα μία λύση του προεδρικού προβλήματος. Καθημερινή (7.1.2018

——————————————————————————————————–

Ιάπωνες

Παρέλαβαν προ δύο χιλιάδων ετών τα πάντα περί πολιτισμού και πρωτίστως την γραφή μεταβάλλωντάς την από τους Κινέζους, στο δεύτερο ήμισυ του 19ου αι. νομοθεσία και μηχανολογία από τους Γεμανούς , και ύστερα από τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο υψηλές τεχνολογίες από τις ΗΠΑ. Εν τω μεταξύ παράγουν και οι ίδιοι τέτοιες τεχνολογίες.
Κατά τα άλλα έχετε δίκιο. Είχα σπουδαστές από την Ιαπωνία με ακριβώς αυτή την συμπεριφορά. Ηταν κυριολεκτικά η προσωποποίηση της ευγενικότητας.
iefimerida (10.10.17)

———————————————————————————

 

 

——————————————————————————————————————————————————

Θουκυδίδου Ιστορίη Α’, 76.
(Μετάφραση του Γυμνασιάρχη μου, Τάσου Γεωργοπαπαδάκου, στο Ανατόλια της Θεσσαλονίκης). Μιλούν οι Αθηναίοι, αντικρούοντας τα επιχειρήματα των Κορινθίων, προς τους Σπαρτιάτες.

Σεις, άλλωστε, Λακεδαιμόνιοι, ασκείτε την ηγεμονία σας πάνω στις πόλεις της Πελοποννήσου, αφού ταχτοποιήσατε τα πολιτεύματά τους σύμφωνα με το συμφέρον σας, κι αν τότε είχατε μείνει ως το τέλος ηγεμόνες των Ελλήνων κι είχατε γίνει απ’ αυτό μισητοί,όπως γινήκαμε εμείς,ξέρουμε καλά πως δε θα ήσαστε λιγότερο πιεστικοί απέναντι των συμμάχων και θα είχατε αναγκαστεί ή να ασκείτε την ηγεμονία σας με χέρι δυνατό ή να εκτεθείτε οι ίδιοι σε κίνδυνο. Έτσι κι εμείς δεν κάναμε τίποτε το παράδοξο ή αντίθετο προς την ανθρώπινη φύση, αν δεχθήκαμε την ηγεμονία που μας προσφερόταν και τώρα αρνιόμαστε να τη αφήσουμε,εμποδισμένοι από τους εξής σπουδαιότατους λόγους : την τιμή, τον φόβο και το συμφέρον. Δεν είμαστε, άλλωστε, οι πρώτοι που εφαρμόσαμε τέτοια πολιτική, αλλά από πάντα έχει επικρατήσει ο κανόνας ο πιο αδύναμος να καταπιέζεται από τον πιο δυνατό.Ταυτόχρονα νομίζουμε πως το αξίζουμε αυτό,πράγμα το οποίο και εσείς το νομίζετε, ως τη στιγμή,που, λογιάζοντας το συμφέρον σας,προβάλλετε αρχές δικαιοσύνης, οι οποίες δεν εμπόδισαν ποτέ κανέναν, όταν του παρουσιάστηκε η ευκαιρία να αποκτήσει κάτι με την βία, να το κάμει κι όχι να προτιμήσει την δικαιοσύνη. Κι είναι αξιέπαινοι όσοι, αφού ακολούθησαν την ανθρώπινη φύση και πέτυχαν ν’ αποκτήσουν εξουσία πάνω σ’ άλλους, δείχνονται ωστόσο πιο δίκαιοι απ’ ό,τι τους επιτρέπει η δύναμη ου διαθέτουν. Πιστεύουμε πως αν άλλοι έπαιρναν την θέση μας, θα αποδειχνόταν με το παραπάνω με πόση μετριοπάθεια ασκούμε την εξουσία μας.Κι όμως η επιείκειά μας αυτή, παράλογα, είχε σαν αποτέλεσμα να κερδίσουμε πιο πολύ την κατάκριση παρά τον έπαινο”.