4.22 Νουλισμός, Ενα Εθνολογικό και Κοινωνικό Φαινόμενο sui
generis
Σκόπος του παρόντος κειμένου είναι να αναβιβασθεί το λίαν ενδιαφέρον φαινόμενο του
Νουλισμού σε έννοια της ελληnικής Κοινωνιολογίας και Εθνολογίας. Τοιουτοτρόπως η
διείσδυση στη νοοτροπία του σημερινού Νεοέλληνα θα είναι ίσως ευκολότερη. Με
πτυχές της νεοελληνικής νοοτροπίας ασχολούμαι εδώ και εξήντα έτη.
Ο Νουλισμός είναι μία ιδιαίτερη έκφανση της νεοελληνικής νοοτροπίας και
αναδεικνύει ως πολυσχιδές ιστορικό, εθνικό, εθνολογικό, κοινωνικό, ψυχολογικό
καθώς και θρησκευτικό φαινόμενο μερικές διαστάσεις. Αφετηρία της θεώρησης είναι η
νεοελλληνική νοοτροπία με τα πλεονεκτήματα (έχουν ήδη αναφερθεί σε ένα άλλο
σχόλιο) και τα αρνητικά χαρακτηριστικά στοιχεία, τα οποία εδώ τυγχάνουν της
προσοχής μόνον εν μέρει: σύγχιση των φαντασιώσεων με την πραγματικότητα, τάση σε
ενοχλητικό υπερεξυπνακισμό, υπερευαισθησία και υπεραυτοεκτίμηση.
Πέραν τούτου δέον να λάβουμε υπ όψη και την ελληνική παιδεία ιδιαιτέρως την εθνική
αγωγή στο Δημοτικό και στο Γυμνάσιο στη μεταπολεμική περίοδο. Αυτή ήταν όχι
μόνον πατριωτική, αλλά και άκρως ελληνοκεντριστική, όχι μόνον εθνική, αλλά και
εθνικιστική, ολίγον τι και ρατσιστική. Μερικές φορές ο πατριωτισμός μεταβάλλεται σε
177
αφόρητη πατριδοκαπηλεία (βλέπε 4.62 Πολυδωρισμός) Προστίθεται και μία
αρρωστημένη αρχαιολατρεία πρωτίστως ως αντιφάρισμα για μη υπάρχουσες
νεοελληνικές επιτεύξεις σε επιστήμες και στην σύγχρονη Φιλοσοφία. Μία ιδαίτερη
έκφανση της αρχαιολατρείας είναι η κάπως γελοία συνήθεια να αναφέρονται ως
„επιχείρημα“ αλλά και ως επίδειξη γνώσεων γνωμικά των αρχαίων Ελλήνων
φιλόσοφων χωρίς διείσδυση στο καθοριστικό πνεύμα των έργων τους, δηλαδή τελείως
αποκομμένα από την φιλοσοφική σχολή τους. Γίνεται λόγος περί την „ελληνίδα
Γραμματεία“, περί τον „Ελληνα τρόπο βίου“ και άλλα χαρίεντα σε συνδυασμό με μίαν
παλιμπαιδιστική αυτοπροβολή ως εμπειρογώμων, αν και ο Νουλιστής δεν έχει
σπουδάσει την αρχαία ελληνική Φιλοσοφία ή Φιλολογία.
Προστίθεται και η παράδοση της χριστιανορθόδοξης θρησκείας με την δικιά της
κοσμοαντίληψη και εικόνα του ανθρώπου. Η κοσμοαντίληψή της εκδηλώνεται μέσω
της πίστης στην εβραϊκή μυθολογία (Παλαιά Διαθήκη) και στον κόσμο των θαυμάτων
και γενικά της θρησκευτικής μεταφυσικής και ενός μεσαιωνικού μυστικισμού (Νέα
Διαθήκη). Η εικόνα του ανθρώπου εκφράζεται κυρίως στον πιστό που διακρίνεται με
„ταπεινοφροσύνη“, „αγάπη προς αλλήλους“, υπακοή στους ιεράρχες, με ηθικολογίες,
με προτεραιότητα της πίστης έναντι του λόγου και με έλλειψη της κριτικής σκέψης. Και
σε αυτό το πεδίο ο Νουλιστής μεταχειρίζεται γνωμικά των „Αγίων Πατέρων“ που
δήθεν έχουν σώσει το ελληνικό πνεύμα και άλλα παράλογα. Ο Νουλιστής αρέσκεται
στο ρόλο του Θεολόγου, αν και δεν σπούδασε Θεολογία ή τέλος πάντων κάτι το
θρησκευτικό ή θεολογικό. Το crescendo των δήθεν θεολογικών του γνώσεων είναι το
περιβόητο θεολογικό ταχυδακτυλουργικό τέχνασμα 1+1+1= 1 του „τρισδιάστατου
Θεού“.
Φυσικά πρέπει να κάνουμε διάκριση μεταξύ του ειλικρινούς πιστού και του υποκριτή,
κάτι που είναι σε όλες της θρησκείες πολύ διαδεδομένο. Ο υποκριτής έχει την τάση να
επισημάνει τις ηθικές του αρετές συχνά σε συνδυασμό με τσιτάτα απή την Αγία Γραφή
ή των „Αγίων Πατέρων“ υπογραμμίζωντας εντόνως ότι κατέχει άριστα τα έργα των
καθώς και το χριστιανικό δόγμα σε όλες του τις πτυχές. Ο χριστιανορθόδοξος
υποκριτής επισημαίνει δημοσίως τη μεγάλη του αγάπη για την Θεοτόκο, τον Χριστό
και τους „αγίους“ και το θεωρεί „άγιον“ καθήκον του υπό το νόημα του αυτοκληθέντος
αμύντορα να υπερασπισθεί την πίστη του μάλλον με φανατισμό και με προσωπικές
προσβολές κατα άλλων που δεν ανήκουν στους πιστούς χριστιανούς και τολμούν να
ασκούν κριτική στην Εκκλησία. Εν ολίγοις, ο Νουλιστής είναι η ενσάρκωση του
χριστιανορθόδοξου Φαρισαϊσμού.
Ο Νουλιστής και χριστιανορθόδοξος υποκριτής ως προσωποίηση του Νουλισμού είναι
σε θέση να δημιουργήσει ένα κράμα μεταξύ του αρχαίου ελληνικού πνεύματος,
αυτονοήτως μόνο του Πλάτωνα (μόνο τα απερί του θεού) και του Ηράκλειτου (μόνον
το θεολογικό του έργο) παραμερίζωντας τη αντικεινική όχι μόνον διαφορά, αλλά και
μεγάλη αντίθεση μεταξύ του ανθρωποκεντρικού και ορθολογικού αρχαίου ελληνικού
πολιτισμού και της θεοκεντρικής, μεταφυσικής και της μυστικιστικής κοσμοαντίληψης
του χριστανορθόδοξου δόγματος.
178
Ο Νουλιστής έχει μεγάλη τάση στο να κάνει σε φιλοσοφικά, φιλολογικά και θεολογικά
ζητήματα επίδειξη ανύπαρκτων επιστημονικών γνώσεων αυτών των κλάδων. Ετσι
συγχίζει τις φαντασιώσεις και επιθυμίες του με την σκληρή και όχι τόσο ευχάριστη
πραγματικότητα.
Η υποκρισία του Νουλιστή επεκτείνεται αυτονοήτως και σε εθνικά ζητήματα. Εχει
καπαρώσει τον πατριωτισμό, έχει αυτοανακηρυχθεί σε δεινό εθναμύντορα και
επιτίθεται σε κάθε άτομο που τολμά να κάνει κριτική στα εθνικά δεδομένα, στα
ιστορικά και στα παρόντα.
Αυτονοήτως επισημαίνει συχνά την φιλοπατρία του προσπαθώντας έτσι να
αυτοαναβιβασθεί σε σύγκριση με όλους τους άλλους που πήγαν στο εξωτερικό να
σπουδάσουν και όπως φαίνεται ήταν τόσο επιτυχείς που κάνουν λαμπρές σταδιοδρομίες
τιμώντας παρεμπιπτόντως και το ελληνικό όνομα εμπράκτως. Ο Νουλιστής όμως τους
βρίζει συχνότατα ως ανθέλληνες και ριψάσπιδες. Εν ολίγοις, πρόκειται για έναν
Ελληναρά που μάλλον χρειάζεται ψυχίατρο.
Σε ότι αφορά την παιδεία, ο Νουλιστής έχει ύστερα από την περάτωση του γυμνασίου
επίσης πάει στο εξωτερικό για σπουδές, αλλά όπως φαίνεται, κάτι δεν πήγε καλά και
τελικά έχει ασχοληθεί με το εμπόριο. Ισως να είναι αυτός ο λόγος που αισθάνεται
αντιπάθεια για την χώρα όπου όπως λέει, έχει δήθεν επιτυχώς σπουδάσει και πέραν
τούτου διακατέχεται από ισχυρότατο αίσθημα ζηλοφθονίας ιδιαιτέρως έναντι ςτων
Ελλήνων που έχουν να αναδείξουν μεγάλες επιτυχίες έτσι ώστε μερικοί από αυτούς
έχουν αποκτήσει υψηλούς ακαδημαϊκούς τίλους και έχουν εργασθεί επι πολλα έτη ως
πανεπιστημιακοί και έχουν εκτός τούτου έχουν εκδώσει αξιόλογα επιστημονικά
συγγράμματα.
Ο Νουλιστής καραδοκεί ευκαιρείες να βρει στα γραφόμενά τους κάποια γραμματικά
λάθη, τα διατυμπανίζει θορυβοδώς και τους αξιολογεί ώς άτομα χωρίς ελληνική παιδεία
και μόρφωση. Οντως αυτό το άκρως δυσάρεστο φαινόμενο είναι στην ελληνική
κοινωνία πολύ διαδεδομένο. Δηλαδή, η γνώση της γραμματικής της ελληνικής γλώσσας
αναβιβάζεται στο ανώτατο και μοναδικό κριτήριο της παιδείας και μόρφωσης.
Ταυτόχρονα ο Νουλιστής δεν λαμβάνει υπ’όψη, ότι οι πανεπιστημιακοί του απόδημου
ελληνισμού“ κατέχουν μερικές ξένες γλώσσες. Αυτός καταβάλλει γενικά μεγάλες
προσπάθειες να αμφισβητήσει τις επιτεύξεις τους ή και να συκοφαντήσει με σκοπό να
τους υποβιβάσει. Και σε αυτή την περίπτωση σημειώνεται μεγάλη ως φονική
ζηλοφθονία179
Ο Νουλιστής δεν κατέχει ούτε τους στοιχειώδεις κανόνες πολιτισμένης συμπεριφοράς,
αν και συχνότατα διακηρύττει το χριστιανικό και απολύτως ουτοπικό στωικής
προέλευσης „αγαπάτε αλλήλους“. Σε αυτο όμως το ιδανικό αντιτίθεται η συνήθειά του
να μην σέβεται την αξιοπρέπεια άλλων ανθρώπων που στην ευρωπαϊκή Φιλοσοφία του
Δικαίου αποτελεί την γενική βάση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Οι λέξεις
ανεκτικότητα και διαλλακτικότητα του είναι παντελώς άγνωστες. Στην συμπεριφορά
του έναντι των συνανθρώπων υπερτερούν ένα συγρουσιακό και πολύ επιθετικό πνεύμα,
το οποίο, όπως φαίνεται, τον ικανοποιεί. Οταν λείπει και δεν γράφει π.χ.σχόλια σε
εφημερίδες επικρατεούν πολιτισμένοι τρόποι συμπεριφοράς. Αμέσως όταν εμφανίζεται,
αρχίζουν οι επιθετικές και προσβλητικές παρατηρήσεις και έτσι αυτός δημιουργεί
σκοπίμως ένα γενικό κλίμα ενός αφόρητου συγκρουσιασμού έως εμφυλιοπολεμικού Το
παράξενο όμως έγκειται στο ό,τι ο Νουλιστής έχει ενίοτε και μίαν αποκρουστική
γλοιώδη συμπεριφορά που θυμίζει πολύ το Βυζάντιο και συναντάται και σήμερα σε
μέλη μίας πληθυσμιακής ομάδας του ελληνικού έθνους.
Πηγή

Βιβλίο

Εγκυκλοπαιδική και Κοινωνική Μόρφωση, Εκλαϊκευμένα

Θρησκεία, Ιστορία, Εθνολογία, Πολιτισμός, Γλωσσολογία

Δεύτερος Τόμος

ISBN : 978-620-0-61339-4

Publ.house : GlobeEdit

By(author): Παναγιώτης Δημητρίου Τερζόπουλος

Nomber of ages: 300 σελίδες

Publ.on 2020-09-14

Categ.: General encyclopedias

Prise: 74.90 €

In honorem illustris philosophi et theologi Graeci Christo Giannara
Αφιέρωμα στον έξοχο Ελληνα Φιλόσοφο και Θεολόγο Χρήστο Γιανναρά

__________________________________________________________________________________________

Βιβλίο

Εγκυκλοπαιδική και Κοινωνική Μόρφωση, Εκλαϊκευμένα

Φιλοσοφία, Διεθνές Δίκαιο, Διεθνείς Σχέσεις, Πολιτολογία

Πρώτος Τόμος

ISBN : 978-620-0-61337-0

Publ. House :  Globe Edit

By (author): Παναγιώτης Δημητρίου Τερζόπουλος

Number of Pages: 300 σελίδες

Publ. On: 2020-09-14

Prise:  74.90€

In honorem illustris philosophi et theologi Graeci Christo Giannara

Αφιέρωμα στον έξοχο Ελληνα Φιλόσοφο και Θεολόγο Χρήστο Γιανναρά