Βona fides , Pacta sunt servanda, Clausula rebus sic stantibus

Γράφω το σχόλιο αυτό ως ειδικός
επί ζητημάτων ζητήματα του Διεθνούς Συμβατικού Δικαίου , ιδιαιτέρου τμήματος του Διεθνούς Δημοσίου Δικαίου.

Είχα στο παρελθόν τη δυνατότητα να συγγράψω περί αυτού και συναφών ζητημάτων πολλα επιστημονικά συγγράμματα και επιστημονικές γνωματεύσεις για κυβερνήσεις καθώς και για τα Ηνωμένα Έθνη.   Ειδικές πτυχές της CLAUSULA αποτελούσαν θέμα της υφηγεσίας μου, υπερασπισθείσας το 1975.

Η αρχή του Ρωμαϊκού Δικαίου bona fides ( Αξιοπιστία ) αναβιβάσθηκε το 1648 ( Ειρήνη της Βεστφάλης ύστερα από τον 30ετή εξoντωτικό θρησκευτικό πόλεμο μεταξύ των καθολικών και των προτεσταντικών κρατών ) σε βασικό κανόνα του jus publicum europaeum (jus inter gentes: Διεθνές Δικαιο) pacta sunt servanda, o οποίος το 1945 έχει αναγνωρισθεί στον Χάρτη του Οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών σαν μία απο τις επτά βασικές αρχές του Δημοσίου Διεθνούς Δικαίου και το 1969 ( Vienna Convention on the law of treaties ) σαν βάση του Διεθνούς Συμβατικού Δικαίου. Η αρχή Pacta sunt servanda (Δεσμεύσεις δέον να τηρούνται ) θεωρείται διεθνώς σαν κάτι το καθαγιασμένο (“καθαγιασμένος κανώνας”) και σαν μία ιδιαίτερη πολιτιστική επίτευξη της ανθρωπότητας).

Όποιος δεν τηρεί πιστά τις ειλλημμένες υποχρεώσεις του παραβιάζει το Διεθνές Δίκαιο, συμπεριφέρεται ανήθικα, θεωρείται απολίτιστος , είναι περιφρονητέος καθώς και τιμωρητέος ! Αυτή η άποψη είναι διαδεδομένη ειδικά στις χώρες με προτεσταντική παράδοση ( Κεντρική και Βόρεια Ευρώπη, μεταξύ άλλων Γερμανία, Σουηδία, Ολλανδία και Φιννλανδία ).

Η Τρόϊκα αποτελείται ως επί το πλείστον από προτεστάντες, οι οποίοι
διαπιστώνουν κάτι γι αυτούς τελείως  ακατανόητο και αδιανόητο : Για την Ελλάδα είναι σχεδόν αυτονόητο  να αναλαμβάνει επίσημες υποχρεώσεις και κατόπιν με δικαιολογίες εκ των υστέρων (μερικές φορές ύστερα από λίγες εβδομάδες) επανειλλημμένως να μην τις τηρεί.

Οι  διεθνείς συμφωνίες ισχύουν για το κράτος υπό την ιδιότητα του υποκειμένου (φορεύς δικαιωμάτων και υποχρεώσεων)  του Δημοσίου Διεθνούς Δικαίου και δη ανεξάρτητα από  τις επιθυμίες και απόψεις της νέας κυβέρνησης . Σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί ένα κράτος να επιδιώξει  επαναδιαπραγμάτευση  των συμφωνιών  ( άρθρο 62 , Ριζική αλλαγή των συνθηκών μίας συμφωνίας : clausula rebus sic stantibus“) της Συνθήκης της Βιέννης (1969) .  Είναι υποχρεωμένο να αποδείξει συγκεκριμένα, ότι οι συνθήκες  κάτω από τις οποίες  έχει υπογραφεί μία συνθήκη, έχουν αλλάξει ριζικά και επομένως πρέπει  να λάβει χώραν μία επαναδιαπραγμάτευση της συνθήκης. Τελικά καταλείγει η υπόθεση σε ένα διεθνές δικαστήριο.

Στις γλώσσες των προαναφερθέντων χωρών υπάρχουν και παροιμίες περί αυτής της αρχής. Αναφέρω μόνο μία στα γερμανικά : ” Ein Mann, ein Wort” (“Ένας άνδρας μία λέξη”) με τη σημασία “Ένας άνδρας τηρεί την υπόσχεσή του” . Τοιουτοτρόπως συνδέονται στενά η αξιοπρέπεια και η τιμή του άνδρα (ανθρώπου) με την αξιοπιστία του.

Για μας τούς Έλληνες υπάρχουν άλλα ρητά, τα οποία έχουν εν τω μεταξύ εξελιχθεί : “Ένας Έλληνας, ένα λεξικό” ή “Ένας Έλληνας, μία βιβλιοθήκη” ή πιό χειρότερα “Ένας Έλληνας, μία βιβλιοθήκη με διασύνδεση στο Ιντερνέτ”.

ΣΕ ΚΑΜΙΑ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΔΕΝ ΕΠΙΤΡΕΠΕΤΑΙ ΝΑ ΑΚΥΡΩΣΕΙ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΜΟΝΟΜΕΡΩΣ ΤΗΝ ΣΥΝΘΗΚΗ ΜΕ ΣΚΟΠΟ ΝΑ ΑΠΑΛΛΑΓΕΙ ΑΠΟ ΤΙΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΤΟΥ.  Ολα τα άλλα είναι περιπετειώδεις και επικίνδυνες φαντασίες διεστραμμένων   πολιτικών. Η Ελλάδα θα γίνει διεθνής παρίας.

Ιδέ επίσης εδώ στο Μπλογκ μου μου τα άρθρα “Διαχρονική Ελλειψη
Φερεγγυότητας”,”Αμοιβαιότητα” και “Pacta sunt servanda, Διεθνείς Υποχρεώσεις”.

Δημοσιευθέν  από 2012 συχνά ως  ειδικό σχόλιο στον ηλεκτρονικό τύπο, την τελευταία φορά στην Καθημερινή ( 15.1.15. ).

————————————————————-

Αναξιοπιστία και Συνέπειες

Αναξιοπιστία ,  Δάνεια (μονομερές σβήσιμο δανείων)

Υπάρχουν σε γενικές γραμμές δύο μεγάλες κατηγορίες αντίδρασης άλλαν κρατών.Α. Αντιδράσεις σύμφωνα με το Δημόσιο Διεθνές Δίκαιο : 1. Μη αναγνώριση της  ενέργειας. 2. Αυτοπροστασία-Αυτοαάμυνα. 3. Ανταπόδωση των ίσων . 4. Μονομερής περάτωση της συμφωνίας. 5. Αποποίηση   υπηρεσιών  ή παροχών  επί τη βάση συμφωνιών. 6. Δέσμευση  περιουσιών .

Β. Λήψη μέτρων , μή  απαγορευμένων  από το Διεθνές Δημόσιο Δίκαιο : 1. Διακοπή  των οικονομικών σχέσεων (π.χ. διακοπή των εισαγωγών από αυτό  το κράτος). 2. Παράκληση έναντι φιλικών κρατών να κάνουν το ίδιο. Δηλαδή δημιουργείται  ένα διεθνές μέτωπο κατά τέτοιου κράτους. 3. Λόγω  αναξιοπιστίας  αποκλεισμός  από την διεθνή δανειοδοτική αγορά. Αυτό έχει  εφαρμοσθεί έναντι της Αργεντινής προ 25 ετών και διαρκεί ακόμη ! Η χώρα έχι καταστραφεί. 4. Σε σπάνιες περιπτώσεις διακοπή των διπλωματικών σχέσεων με στόχο την διεθνή απομόνωση.  Συνέπεια :  Το κράτος εξελίσσεται σε διεθνή παρία.

Συμπέρασμα: Οποιο κράτος ενεργεί έτσι , είναι σαν να αυτοκτονεί όχι μόνο οικονομικά. Καθημερινή (27.11.12)

————————————————————————–

Εγγενής διαχρονική παθογένεια : Aναξιοπιστία

Εμβαθύνοντας στο πρόβλημα ας δούμε την Ελλάδα από την μια μεριά ως δανειζόμενη και την Ευρώπη-Διεθνές Νομισματικό Ταμείο  από την άλλη μεριά ως πιστωτή υπό την ιδιότητα των  παικτών  στις διεθνείς σχέσεις, στις οποίες η αμοιβαία αξιοπιστία είναι ένας καθοριστικός όρος του παιγνιδιού. Οι παίκτες ήταν και ακόμη είναι τελείως διαφορετικοί και τα προβλήματα είναι σχεδόν τα ίδια ή παρόμοια. Τα κύρια χαρακτηριστικά του παίκτη Ελλάδα είναι διαχρονικά τα κάτωθι : Οικονομικά προβλήματα, δυσβάσταχτα χρέη, αδύναμη παραγωγικότητα, έλλειψη ανταγωνιστικότητας, αναποτελεσματικό δημόσιο, διαφθορά σε όλα τα επίπεδα της ζωής ως κανόνας ,  υπεραναπτυγμένη δημαγωγία, εδώ και τριάντα χρόνια τριτοκοσμικός λαϊκισμός ( ΠΑΣΟΚ, Νέα Δημοκρατίαμ  ΣΥΡΙΖΑ, ΑΝΕΛ) , έλλειψη ειλικρινούς και αποτελεσματικής συνεργασίας μεταξύ των κυρίων πολιτικών δυνάμεων, έλλειψη της πολιτικής βούλησης για ριζικές δομικές μεταρρυθμίσεις , ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ στην Ευρώπη και στο ΔΝΤ για παροχή δανείων, ποτέ υλοποίηση των ειλλημμένων υποχρεώσεων, δηλαδή ΑΝΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑ. Τα καθοριστικά χαρακτηριστικά των  παικτών  Ευρώπη –ΔΝΤ είναι τα εξής : Σε γενικές γραμές οικονομική δύναμη και πρόοδος, ύπαρξη ανταγωνιστικότητας, αποτελεσματικότητα του δημοσίου, διαφθορά ως εξαίρεση (ισχύουν για τις οικονομικά ισχυρές χώρες) , διάθεση για παροχή δανείων προς την Ελλάδα, απογοήτευση λόγω της ελληνικής αναξιοπιστίας , πιέσεις και ενίοτε προσβλητική συμπεριφορά απέναντι στην Ελλάδα, «επεμβάσεις» στις ελληνικές εσωτερικές υποθέσεις, κυρώσεις. Προκύπτει το μεγάλο ερώτημα, αν υπάρχει μία έξοδος από την μειονεκτική θέση της Ελλάδας. Κατά την γνώμη μου υπάρχει μία γενική λύση του προβλήματος με την προüπόθεση, ότι θα πραγματοποιηθούν επί τέλους ο εξευρωπαϊσμός, ο εκμοντερνισμός και ο εξορθολογισμός. Η βασική προüπόθεση για τέτοια τολμηρά βήματα είναι η ριζική μεταλλαγή της μεσαιωνικής βαλκανοανατολίτικης νεοελληνικής νοοτροπίας. – Κουρουμπλής. Ο οποίος σε δηλώσεις του είχε διευκρινίσει ότι “και να πάρουμε μέτρα, αυτό δεν σημαίνει ότι θα τα εφαρμόσουμε κι’ όλας!”   iefimerida (24.2.17).