Ανάσταση στη Μυθολογία

Ανάσταση στη Μυθολογία

Αφετηρία της τοποθέτησης : Ο μύθος έχει μεν προηγηθεί της θρησκείας, αλλά αυτή εμπεριέχει ακόμη συστατικά στοιχεία του μύθου. Αυτό ισχύει ιδιαιτέρως για τον παγανιστικό και χριστιανικό μύθο γύρω από την ανάσταση.

Δε σκοπεύω να επαναλάβω τα πασίγνωστα περί της ανάστασης του Ιησού Χριστού σύμφωνα με την Καινή Διαθήκη, την κυρία βάση της χριστιανικής θρησκείας κάτι που αποτελεί αναμφιβόλως ένα μύθο.

Σύμφωνα με τους ειδικούς ιστορικούς και μυθολόγους στο κέντρο του φαινομένου της ανάστασης εστιάζονται θεοί και ημίθεοι (μυθικοί ήρωες).

Σημειώνονται σε γενικές γραμμές δύο κατηγορίες μυθικών αναστάσεων :

α) Θεοί και ήρωες, οι οποίοι ετησίως πεθαίνουν και κατόπιν ανασταίνονται. Αυτοί είναι οι θεοί της βλάστησης. Η βαθμιαία εξαφάνιση της βλάστησης καθώς και η επέλαση της ξηρασιάς σημαίνουν ότι ο θεός πεθαίνει. Αυτό το θλιβερό γεγονός συνοδεύεται συνήθως με ιερολειτουργικά μοιρολόγια (Ιδέ G. Billinger, Knaurs Lexikon Mythologie, München 2004, S.59/60).

Οταν όμως ο πολυπόθητος καιρός της βροχής επανέρχεται, και η βλάστηση προερχόμενη από τον Αδη, επανεμφανίζεται, αυτή γίνεται υποδεχτή από τους ανθρώπους με χαρά, ενθουσιασμό και υμνολογίες. Ειδικά στις μυστηριακές ιερολειτουργίες (ύμνοι, ανταποκρινόμενοι χοροί) λαμβάνει χώραν μία συνένωση των πιστών με τον αναστηθέντα θεό (Ιδέ P. Fiebag et alt., Mysterien des Altertums, München, 2002, S. 156 ff.).

Οι πιστοί θεωρούν την ανάσταση του θεού ως δική τους ανάσταση μετά τον θάνατο που σημαίνει, ότι εκφράζουν τη μεγάλη χαρά τους για τη μελλοντική τους ανάσταση εκ των προτέρων.

Στους θεούς της βλάστησης ανήκουν οι πιό σημαντικοί, οι οποίοι έχουν άμεση σχέση με θεές που τους μεταφέρουν από τον Αδη στη Γη, όπως ο Tamuzu ( Tumuzi ) μέσω της Ishtar (ακκαδική θεά, συριακά Αshterut, ελλην. Αστάρτη, θεά του έρωτα και του πολέμου, πρότυπο για την Αφροδίτη), ο Osiris μέσω της Isis ( μαζί με τον γιό τους Horus αποτελούν μία Τριάδα (Ιδέ Die Enzyklopädie der östlichen Mythologie, München 1999, S. 67), ο Αδωνις ( κατ αρχάς φοινικικός θεός: «Κύριέ μου», εξ ου και Αδώνια : στην αρχαιότητα περίφημες μυστηριακές ιερολειτουργίες) μέσω της Αφροδίτης, ο φρυγικός θεός Αττις μέσω της Κυβέλης (φρυγική θεά, Μεγάλη Μήτηρ, Magna Mater ) και η Περσεφόνη μέσω μίας άλλης θεάς, ης Δήμητρας (H. Gärtner, Kleines Lexikon der griechischen und römischen Mythologie, Leipzig 1989, S. 298).

b) Σε αυτή την κατηγορία ανήκουν θεοί ή ήρωες, τους οποίους έχουν θανατώσει θεοί ή άνθρωποι. Αυτοί ανασταίνονται ύστερα από ένα μικρό χρονικό διάστημα, π.χ. σύμφωνα με τη χριστιανική πίστη έχει συντελεσθεί ύστερα από τρεις ημέρες (ο μαγικός αριθμός 3) η ανάσταση του Ιησού Χριστού. Αναφέρονται ακόμη μερικά παραδείγματα : θάνατος και ανάσταση του ινδουιστικού θεού του έρωτα Κάμ (σανσκριτικά: ερωτικός πόθος), αλλά φιλοσοφικά είναι σύμφωνα με τις Vedas (άγια βιβλία προγενέστερης ελίτ- θρησκείας των Ινδοαρίων) προσωποποίηση της δύναμης του κόσμου. Τον τιμώρησε ο θεός Shiva μεταβάλλοντάς τον σε στάχτη, γιατί τον ενόχλησε στη διάρκεια του Yoga. Ξαναγεννήθηκε και παντρεύτηκε την Ράτι (λαγνεία).

Περίπου την ίδια τύχη είχαν και ο ορφικός Ζαγρεύς, ο σιντοϊστικός (Ιαπωνία ) O-Kuni- nushi, o περουανικός θεός Ayar Cachi o πολυνέζικος θεός Ono, ο Ηρακλής μα των Ελλήνων και ο γερμανικός θεός Baldurn ή Baldr (Ιδέ W. Golther, Germanische Mythologie, Handbuch, Gesamtausgabe, Essen, 2004, S.294 ff.,335 ff.423).

Μερικά παραδείγματα εκτενέστερα

Ο Χόρους στην Αίγυπτο («ο υιος του θεού», «καλός ποιμένας», «αμνός του θεού», «η αλήθεια», «το φως» κοκ.) έχει προδοθεί από κάποιον ονόματι Τύφων, σταυρώθηκε, θαύτηκε και ύστερα από τρεις ημέρες αναστήθηκε.
Ο Άττις στη Φρυγία, σταυρώθηκε, θάφτηκε  και αναστήθηκε μετά από τρεις ημέρες.

Ο Μίθρα  στην Περσία είχε 12 μαθητές και έκανε πολλά θαύματα, ενώ μετά το θάνατό του θάφτηκε για τρεις ημέρες και κατόπιν αναστήθηκε.

Απόσπασμα από  την «Πολιτεία» του Πλάτωνος, Μύθος «᾿Ηρὸς τοῦ ᾿Αρμενίου»: «Κάποιος, που γύρισε μετά από το θάνατό του πάλι στη ζωή, μας περιγράφει πώς ζουν οι ψυχές κατά το χρονικό διάστημα των χιλίων ετών, μεταξύ της στιγμής του θανάτου του ανθρώπου, που φεύγει η ψυχή από το σώμα, μέχρι της στιγμής της επομένης μετενσάρκωσης: [“……Ηρός του Αρμενίου, που ήταν Πάμφυλος κατά το γένος. Αυτός σκοτώθηκε στον πόλεμο και όταν έπειτα από δέκα μέρες ήρθαν να παραλάβουν τα σώματα των νεκρών, που βρίσκονταν πιά σε αποσύνθεση, το δικό του ήταν ακόμη σώο και ακέραιο. Τον μετέφεραν λοιπόν στην πατρίδα του για να τον ενταφιάσουν και ενώ τη δωδέκατη μέρα από το θάνατό του βρισκόταν πλέον  επάνω στη φωτιά, ξανάρθε στη ζωή και άρχισε ν’ ανιστορεί όσα είχε ιδή στον άλλο κόσμο”.

Συμπεράσματα

α) Το φαινόμενο της ανάστασης είναι στοιχείο της μυθολογίας και των θρησκειών σε όλους τους σημαντικούς πολιτισμούς. Δηλαδή πρόκειται για κάτι το ανθρώπινο που σημαίνει, ότι ο άνθρωπος δημιουργεί τον μύθο σε συνδυασμό με τη θρησκευτική πίστη, η οποία εστιάζεται στον εγκέφαλό του και δη στους νευρώνες του, όπως έχουν αποδείξει οι ΝΕΥΡΩΕΠΙΣΤΗΜΕΣ.

β) Η ανάσταση αντανακλά στη μυθολογία τη βλάστηση στη φύση ύστερα από τον χειμώνα κατά τη διάρκεια του οποίου ο σπόρος των δημητριακών βρίσκεται στη γη («βασίλειο του θανάτου») και στην ουσία εκφράζει υπερβατικά και μυστηριακά την ελπίδα του ανθρώπου για μια ζωή ύστερα από τον φυσικό θάνατο.

γ) Η ανάσταση δεν μπορεί να αποδειχθεί μεν μέσω των φυσικών επιστημών, αλλά αποτελεί συστατικό στοιχείο παγκοσμίων θρησκειών εδώ και τουλάχιστον τέσσερις χιλιάδες χρόνια.

δ) Η ανάσταση του Ιησού Χριστό αποτελεί ένα μύθο ως έκφραση της απόλυτης προτεραιότητας της πίστης έναντι της ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΓΝΩΣΕΩΣ. Η πίστη όμως είναι προσωπική υπόθεση του ανθρώπου.

Δημοσιευθέν από το 2014 συχνά στην Καθημερινή

Επίσης σε: Παναγιώτης Δημητρίου Τερζόπουλος (Panos Terz): Εγκυκλοπαιδική και Κοινωνική Μόρφωση, Εκλαϊκευμένα: Θρησκεία, Ιστορία, Εθνολογία, Πολιτισμός, Γλωσσολoγία, Δεύτερος Τόμος Παναγιώτης Δημητρίου Τερζόπουλος (Panos Terz): Εγκυκλοπαιδική και Κοινωνική Μόρφωση, Εκλαϊκευμένα: Θρησκεία, Ιστορία, Εθνολογία, Πολιτισμός, Γλωσσολoγία, Δεύτερος Τόμος, ISBN: 978-620-0-61339-4, Saarbrücken 2020, 284 σελ.

Hinterlasse eine Antwort

Deine E-Mail-Adresse wird nicht veröffentlicht.

Du kannst folgende HTML-Tags benutzen: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <strike> <strong>