Ελλάς , Ανατολή – Δύση, Δυτικός Κύκλος Πολιτισμού, Ισλάμ, Κονφουκιανισμός

Συστηματική θεώρηση ενός πολυσύνθετου και πολύπτυχου θέματος

1. Γλωσσική πτυχή
Οι Φοίνικες ήταν ο πρώτος λαός, ο οποίος έχει χρησιμοποιήσει την έννοια Δύση Βρπ =Βρεπ=Δύση= στα Ελληνικά Ευρώπη ) και εννοούσαν όλες τις χώρες δυτικά της Κύπρου.
Στους ιστορικούς χρόνους έχουνοι Αρχαίοι Έλληνες ονομάσει την περιοχή της Δυτικής Μεσογείου Εσπερία ( Δύση ) , εξ ου και ο Εσπέριος ( Δυτικός ). Στην ελληνική μυθολογία ήταν οι Εσπερίδες θυγατέρες του Άτλα.
Στους Πέρσες ” του Αισχύλου γίνεται λόγος για την χώρα, στην οποία έχουν νικηθεί οι Πέρσες “εκεί όπου δύει ο ήλιος” Δύση ).

Οι πρακτικοί Ρωμαίοι προσέδωσαν στις δυτικές περιοχές του Ιmperium Romanum την ονομασία Occidens ( Δύση ) και στις ανατολικές περιοχές την ονομασία Oriens ( Ανατολή ) , στην οποία ανήκαν η Κυρηναϊκή ( Λιβύη), η Αίγυπτος, η Συρία-Παλαιστίνα και η Asia Minor ( Μικρά Ασία).
Προ περίπου δύο χιλιάδων ετών έχει διαιρεθεί η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία στην Δυτική και στην Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία ( αργότερα Βυζάντιο ).

Στον ευρωπαϊκό Μεσαίωνα έχουν χρησιμοποιηθεί οι έννοιες “Δυτική Χώρα” ( Δύση ) και εννοούσαν την Ευρώπη και “Ανατολική Χώρα” την επικράτεια του Ισλάμ ,η οποία ονομάσθηκε αργότερα στα ελληνικά Ανατολή και στα ιταλικά Levante.

Ύστερα από την εδραίωση του καπιταλισμού και την εγκαθίδρυση του αστικού κράτους έχει επικρατήσει σε όλα τα πεδία της ζωής ιδιαιτέρως στον 19ο αι. η Δύση ( Ευρώπη) . Προηγήθηκαν η Αναγέννηση, ο Ευρωπαϊκός Διαφωτισμός επί τη βάσει του αρχαίου ελληνικού πνεύματος και η Αστική Επανάσταση.
Οι βαλκανικές χώρες όμως δεν έχουν βιώσει αυτήν την καθοριστική εξέλιξη. Εθύς εξ αρχής  οι ευρωπαϊκές μεγαλοδυνάμεις Αγγλία και Γαλλία έχουν ταπεινώσει με την αποικιοκρατική πολιτική τους μη ευρωπαϊκές χώρες.
Η βιομηχανική και επιστημονική υπεροχή της Δύσης ( Δυτική Ευρώπη , ΗΠΑ ) ήταν και είναι ακόμη το υπόβαθρο της αλαζονείας των Δυτικοευρωπαίων ιδιαιτέρως έναντι των καθυστερημένων ισλαμικών χωρών καθώς και των ( ορθόδοξων ) λαών της Ανατολικής και της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.
Από επιστημονική άποψη χρησιμοποιούνται οι όροι “Δυτικός Κύκλος Πολιτισμού” , “Ισλαμικός Κύκλος Πολιτισμού”» (Ιδέ  εδώ στο Μπλογκ  τη μελέτη «Ισλαμική Τετραλογία”), “Κονφουκιανικός Κύκλος Πολιτισμού” ( Ιδέ εδώ στο Μπλογκ μου την μελέτη «Κινεζική Εξαλογία») καθώς και »Ινδουϊστικός Κύκλος Πολιτισμού».

Τα καθοριστικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα του Δυτικού Κύκλου Πολιτισμού, στον οποίο ανήκουν και μη ευρωπαϊκές χώρες ( πρωτίστως ΗΠΑ, Καναδάς, Ισραήλ, Αυστραλία και Νέα Ζηλανδία ) είναι τα εξής : ανθρωποκεντρισμός, άτομο / ατομικότητα / ατομοκεντρισμός ,πολίτης, κράτος του δικαίου, ανθρώπινα δικαιώματα, ατομικές ελευθερίες, δυναμικότητα, ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ κτλ.

Ας υπενθυμίσουμε όμως και τις αρνητικές πλευρές του Δυτικού Κύκλου Πολιτισμού : αποικιοκρατία, σκλαβοποίηση εκατομμυρίων Αφρικανών, δύο παγκόσμιοι πόλεμοι, δύο απάνθρωπα ολοκληρωτικά συστήματα (φασισμός-εθνικοσοσιαλισμός, σοσιαλισμός-κομμουνισμός).

Σε σύγκριση  είναι τα κύρια χαρακτηριστικά στοιχεία του Ισλαμικού Κύκλου Πολιτισμού  τα εξής : θεοκεντρισμός, ανδροκρατία, δικτατορίες, τάση σε ολοκληρωτισμό,  νεποτισμός, διαφθορά, φανατισμός. Εκτός τούτου διαπιστώνουμε έλλειψη του ατόμου, του πολίτου, της δημοκρατίας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των ατομικών ελευθεριών, της κρατικής συνείδησης, της αυτοκριτικής, του αισθήματος της ευθύνης για το σύνολο και πρωτίστως έλλειψη του ορθού λόγου.

Τα  κύρια χαρακτηριστικά του Κονφουκιανικού Κύκλου Πολιτισμού είναι τα ακόλουθα : ιεραρχίες, σταθερότητα, εργατικότητα, πειθαρχία, αθεϊσμός, απόρριψη του ατόμου και του πολίτου, έλλειψη της δημοκρατίας, των ανθρωπίνων διαιωμάτων και των ατομικών ελευθεριών, τάση προς ολοκληρωτισμό

Δημοσιευθέν από το 2012 επανειλλημμένως στον κεντρικό ηλεκτρονικό τύπο ( Καθημερινή, Το Βήμα, Τα Νέα, iefimerida).

———————————————————————————-

Aνατολή

Γιαννιώτικα, σμυρνιώτικα, πολίτικα,
μακρόσυρτα τραγούδια ανατολίτικα,
λυπητερά,
πώς η ψυχή μου σέρνεται μαζί σας!
Είναι χυμένη από τη μουσική σας
και πάει με τα δικά σας τα φτερά.

Σας γέννησε και μέσα σας μιλάει
και βογγάει και βαριά μοσκοβολάει
μια μάνα· καίει το λάγνο της φιλί,
κι είναι της Μοίρας λάτρισσα και τρέμει,
ψυχή όλη σάρκα, σκλάβα σε χαρέμι,
η λαγγεμένη Ανατολή.

Μέσα σας κλαίει το μαύρο φτωχολόι,
κι όλα σας, κι η χαρά σας, μοιρολόι
πικρό κι αργό·
μαύρος, φτωχός και σκλάβος και ακαμάτης,
στενόκαρδος, αδούλευτος, – διαβάτης
μ’ εσάς κι εγώ.

Στο γιαλό, που του φύγαν τα καΐκια,
και του μείναν τα κρίνα και τα φύκια,
στ’ όνειρο του πελάου και τ’ ουρανού,
άνεργη τη ζωή να ζούσα κι έρμη,
βουβός, χωρίς καμιάς φροντίδας θέρμη,
με τόσο νου,

όσος φτάνει σα δέντρο για να στέκω
και καπνιστής με τον καπνό να πλέκω
δαχτυλιδάκια γαλανά
και κάποτε το στόμα να σαλεύω
κι απάνω του να ξαναζωντανεύω
τον καημό που βαριά σας τυραννά

κι όλο αρχίζει, γυρίζει, δεν τελειώνει.
Και μια φυλή ζη μέσα σας και λιώνει
και μια ζωή δεμένη σπαρταρά,
γιαννιώτικα, σμυρνιώτικα, πολίτικα,
μακρόσυρτα τραγούδια ανατολίτικα,
λυπητερά. Κ.Παλαμάς.