Εικόνα του ανθρώπου στην Δύση και στις μωαμεθανικές χώρες (Ανατολή), Μία σύντομη σύγκριση
1. Σε γενικές γραμμές στην Δύση επικρατεί ο ανθρωποκεντρισμός (Πρωταγόρας: «Πάντων χρημάτων μέτρον εστίν άνθρωπος»). Αυτό όμως δεν ισχύει για την εικόνα του ανθρώπου στον χριστιανισμό. Στην Ανατολή ο Θεοκεντρισμός επικρατεί αιωνίως (κάπως έτσι: « Πάντων χρημάτων μέτρον εστίν ο Αλλάχ»).
2. Η δημοκρατία/ο κοινοβουλετισμός είναι το επικρατόν πολιτικό σύστημα στην Δύση. Η Δημοκρατία είναι μία δυτική και δη μία αρχαία ελληνική επινόηση. Στην Ανατολή εδώ και 5500 έτη οι Φαραώ, οι βασιλείς, οι δεσπότες και οι δικτάτορες εξασκούν την εξουσία.
3. Ο ατομοκεντρισμός είναι στην δυτική κοινωνία πρυτανεύων, αλλά μεταξύ του ατόμου και της κοινωνίας υφίσταται μία αλληλουχία. Δηλαδή πρόκειται για ατομικότητα και όχι για ατομικισμό ή εγωισμό. Το άτομο ήταν γνωστό ήδη στην αρχαία Ελλάδα. Η οικογένεια και ο το γένος (σόϊ) εστιάζονται στην Ανατολή εδώ και χιλιάδες έτη στο κέντρο της πατριαρχαλικής κοινωνίας. Το άτομο δεν έχει εξελιχθεί και απρρίπτεται σφοδρότατα ως κάτι το δυτικό. Ετσι ο Ενας υπάρχει ως μέρος της μάζας.
4. Και ο πολίτης ήταν επινόηση του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού. Ο σύγχρονος πολίτης ως citoyen είναι όμως μία κοσμοϊστοπρική επίτευξη του Ευρωπαϊκοϋ Διαφωτισμού και ιδιαιτέρως της Γαλλικής Επανάστασης (1789). Το κύριο χαρακτηριστικό του πολίτη είναι η αλληλουχία δικαιωμάτων. Ο πολίτης είναι μέσω της κρατικής του συνείδησης η βάση του σύχρονου, του αστικού κράτους. Ο πολίτης είναι στην Ανατολή άγνωστος, σημειώνεται όμως ο υπήκοος.
5. Στην Δύση το κράτος δικαίου επικρατεί, όπου σημειώνεται διάκριση των εξουσιών, ούτως ή άλλως διάκριση μεταξύ κράτους και εκκλησίας. Στην Ανατολή η θρησκεία γενικά καθώς και υπό την μορφή της Σαρία έχει προτεραιότητα ακόμη και έναντι του συντάγματος, αν αυτό υπάρχει και ισχύει.
6. Κοινωνία και κράτος σέβονται στην Δύση τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα και τις ατομικές ελευθερίες του πολίτη. Στην Ανατολή τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα και οι ατομικές ελευθερίες του πολίτη καθορίζονται από την κρατική εξουσία και έτσι έχουν αντικειμενικό χαρακτήρα. Σε περίπτωση που αυτά έχουν διατυπωθεί στο σύνταγμα, δεν εφαρμόζονται, γιατί στις μωαμεθανικές χώρες δεν διαπιστώνουμε την ανάλογη παράδοση. Σε σπάνιες περιπτώσεις καταβάλλονται προσπάθειες εμπέδωσης πραγματικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ατομικών ελευθεριών.
7. Ο δυτικός πολιτισμός βασίζεται στη μεγάλη επίτευξη του Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού και δη στον ορθολογισμό (jus rationis), ο οποίος προσδίδει στην Δυση ανωτερότητα έναντι των άλλων κύκλων πολιτισμού. Ορθολογισμός σημαίνει και κριτική σκέψη, η οποία είναι στον Κύκλο Πολιτισμού του Ισλάμ λόγω της παντοδυναμίας της θρησκείας ανεπιθύμητη. Εν ολίγοις, η Ανατολή εστιάζεται ακόμη στο Μεσαίωνα, αν και μεταξύ του 8ου και του 11ου αι. Φιλόσοφοι ( Ιμπν Ρουσντ ή Αβέρροης, Ιμπν Σίννα ή Αβιτσένας Ιμπν Φαράμπι και άλλοι) προσπάθησαν επι τη βάσει του αρχαίου ελληνικού πνεύματος να εμπεδώσυν τον ορθολογισμό, αλλά τελικά η πίστη έχει αποκτήσει απόλυτη προτεραιότητα έναντι της νοημοσύνης και της λογικής.
8. Στην Δύση επικρατεί σε γενικές γραμμές η ισοτιμία των φύλων ως μεγάλη επίτευξη των επίμονων αγώνων των δυτικών γυναικών στις εξελιγμένες ευρωπαϊκές κοινωνίες. Στις φαλλοκρατικές μωαμεθανικές κοινωνίες οι γυναίκες παίζουν στην κοινωνία και στο κράτος εκτός από σπάνιες εξαιρέσεις ουδένα ρόλο. Αυτές ούτε δικαιώματα, ούτε ελευθερίες έχουν και είναι τελείως εξαρτημένες από τους άνδρες. Σύμβολα της καταπίεσής των επί αιώνες είναι η μανδήλα, το νικάμπ και η μπούρκα.
9. Σε ό,τι αφορά την παδεία, η κριτική και δημιουργική σκέψη πρωτίστως στις χώρες με προτεσταντική παράδοση είναι πολύ διαδεδομένη, ενώ στη Νότια Ευρώπη και ούτως ή αλλως στις μωαμεθανικές χώρες η αποστήθιση έχει επικρατήσει. Δεν είναι λοιπόν τυχαίο που η Δύση έχει εμπεδώσει την Βιομηχανική Επανάσταση (Αγγλία) και κατέχει τα πρωτεία στις υψηλές τεχνολογίες, ενώ ολόκληρος ο Κύκλος του Ισλαμικού Πολιτισμού ουδεμία επίτευξη έχει στην εποχή μας να αναδείξει.
10. Στην Δύση έχουμε πραγματική έκρηξη των παραγωγικών δυνάμεων, ενώ η Ανατολή είναι απαράμιλλη στην έκρηξη του πληθυσμού. Από αυτό απορρέουν μεγάλα προβλήματα για όλη την ανθρωπότητα.
Abdel-Samad. H., Mohammed, Eine Abrechnung, München 2015.
Adel-Th.Khury, Der Glaube des Islam, Leipzig 1981.
Blume, M., Islam in der Krise, Eine Weltreligion zwischen Radikalisierung und stillem Rückzug, Ostfildern 2017.
Brentjes, B./S.Brentjes, Ibn Sina (Avicenna), Der fürstliche Meister ausBuchara, Leipzig 1979.
Essad Bey, „Allah ist gross“, Niedergang und Aufstieg der islamischen Welt, München 2002.
Seibert, I., Die Frau im Alten Orient, Leipzig 1973.
Die Zeit (11.12.18, 25.2.19), Tagesspiegel (28.12.18, 14.2.19), Focus Facebook (22.2.19), Die Welt Facebook (11.2.19, 26.2.19, 13.5.19 ). Leipziger Volkszeitung Facebook(14.2.19, 26.2.19), Münchner Merkur ( 22.2.19), FAZ Facebook (8.5.19), Wiener Zeitung Facebook (8.5.19), Neue Zürcher Zeitug Facebook (2.8.19)