Αλήθεια,
Μεθοδολογικά Προβλήματα, Ακαδημαϊκή (όχι δικολαβική) Αντιπαράθεση (Θέσις, Αντίθεσις ) με Χρήστο Γιανναρά
Σοβαρά μεθοδοδολογικά προβλήματα
1.Το αντικείμενο του άρθρου είναι συγκεκριμένο και αναδεικνύει πτυχές
, οι οποίες κανονικά ανήκουν σε διαφορετικές επιστήμες (Πολιτολογία,
Κοινωνιολογία, Ιστορία, Εθνολογία, Φιλοσοφία ) , αλλά η θεώρηση του κ.
Γιανναρά στηρίζεται μάλλον στην γενική χριστιανική Ηθική. Αυτή όμως δεν
συμβάλλει ούτε στην εξεύρεση της ουσίας των υπαρχόντων προβλημάτων ,
ούτε στην επίλυσή των.
2.Η συγκεκριμένη προσέγγιση εμπεριέχει μερικές ήδη συχνά αναφερθείσες βασικές αδυναμίες :
α) Είναι άκρως ιδεαλιστική και έτσι σημειώνεται μόνον έμμεσα μία σύνδεση με τα προβλήματα.
β) Στην ουσία πρόκειται για μίαν απόλυτη αλήθεια (α και β έχουν πλατωνικές πηγές).
γ) Η θεώρηση είνα σχεδόν όπως σε όλα τα άρθρα του κ. Γιανναρά
ελληνοκεντρική , κάτι που αντιτίθεται στις αναγκαιότητες και απαιτήσεις
της αντικειμενικά υφισταμένης παγκοσμιοποιήσεως.
Σημειώνεται μία έλλειψη του μεθοδολογικού κανόνα της συγκριτικότητας.
Θα ήταν οπωσδήποτε αναγκαίο να συγκρίνουμε την Ελλάδα με τις άλλες
βαλκανικές χώρες καθώς και με τις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου. Μία
σύγκριση με τα προηγμένα κράτη του Βορρά δεν είναι ούτε δυνατή ούτε
σκόπιμη , γιατί πρόκειται για δύο διαφορετικούς αστερισμούς.
Θα υπήρχε ένας επιτυχέστερος διάλογος με τον αρθρογράφο, εάν
διετύπωνε ένα πειστικό ορισμό της Αλήθειας. Τί εννοεί άραγε με την
έννοια Αλήθεια ; Από το κείμενο απορρέει το συμπέρασμα , ότι ο
αρθρογράφος χρησιμοποιεί αυτήν την βαρυσήμαντη έννοια πολύ υποκειμενικά
εν μέρει και βολονταριστικά.
Αν και δεν συνηθίζω να χρησιμοποιώ αποφθέγματα και παροιμίες, θα κάνω
σήμερα μίαν εξαίρεση αναφέροντας μία κινεζική παροιμία : «Υπάρχουν τρεις
αλήθειες : η δικιά μου αλήθεια, η δικιά σου αλήθεια και η αλήθεια».
Λοιπόν συνοπτικά περί την έννοια Αλήθεια .
Εδώ δεν πολυενδιαφέρουν οι πολλές θεωρίες και απόψεις περί την
Αλήθεια. Γενικά σημειώνονται η ιδεαλιστική και η υλιστική
(κοινωνιολογική), η μεταφυσική και η διαλεκτική βασική άποψη.
Περί την Αλήθεια
Αν και δεν συνηθίζω να χρησιμοποιώ αποφθέγματα και παροιμίες, θα κάνω σήμερα μίαν εξαίρεση αναφέρωντας μία κινεζική παροιμία : «Υπάρχουν τρεις αλήθειες : η δικιά μου αλήθεια, η δικιά σου αλήθεια και η αλήθεια».
Λοιπόν συνοπτικά περί την έννοια Αλήθεια . Εδώ δεν πολυενδιαφέρουν οι πολλές θεωρίες και απόψεις περί την Αλήθεια. Γενικά σημειώνονται η ιδεαλιστική και η υλιστική (κοινωνιολογική), η μεταφυσική και η διαλεκτική βασική άποψη.
Εχω διαπιστώσει, ότι ο αιώνιος Αριστοτέλης έχει θέσει στο έργο του Μεταφυσική τις βάσεις για τον κοινωνιολογικό ορισμό της Αλήθειας θεωρώντας την όχι ως ιδιότητα των αντικειμενικά υπαρχόντων πραγμάτων ή ιδεωδών οντοτήτων, αλλά πρωτίστως ως ΣΧΕΣΗ μεταξύ του λεχθέντος εκ μέρους ενός υποκειμένου και του θεωρουμένου αντικειμένου. Ο Αιστοτέλης επισημαίνει στην Μεταφυσική (Γ 7) : Είναι αληθές το λέγειν περί ενός υπάρχοντος, ότι αυτό υπάρχει και περί μη υπάρχοντος, ότι αυτό δεν υπάρχει. Σύμφωνα με τον Αριστοτέλη η Αλήθεια έγκειται στην συμφωνία (ανταπόκριση) μεταξύ της γνώσης και της πραγματικότητας. Ετσι έχει επηρεάσει ο μέγας Φιλόσοφος σημαντικά την δυτική *υπάρχει και η πανάρχαια ινδική)Γνωσιοθεωρία.
Αλλά ο Τhomas Aquinas έχει συνδέσει την αριστοτελική άποψη με τον ιδεαλισμό (ο αντίπαλός του Ibn Rushd (Averroes) την συνέδεσε με τον υλισμό) και την χριστιανική Θεολογία υπογραμμίζοντας μεταξύ άλλων , ότι «ο Θεός είναι η πρώτη και μεγίστη Αλήθεια» ( Summa theologica I, 16, 1; I, 79, 4). Η τοποθέτηση της ορθόδοξης Θεολογίας δεν είναι διαφορετική.
Το κοινό γνώρισμα όλων των ιδεαλιστικών απόψεων περί τηνΑλήθεια έγκειται στην εντόπισή της αποκλειστικά στην συνείδηση του υποκειμένου (ανθρώπου). Από αυτήν την άποψη διαφέρουν κάπως οι αντικειμενικές-ιδεαλιστικές θεωρίες περί την Αλήθεια, σύμφωνα με τις οποίες μία ιδέα κατέχει ήδη την ποιότητα ενός αντικειμένου, μίας οντότητας.
5. Θα αναφέρω μερικές αντικειμενικά υφιστάμενες συγκεκριμένες Αλήθειες :
α) Η Ελλάδα είναι μία βαλκανοανατολίτικη χώρα με μίαν ανεπαρκώς αναπτυγμένη αστική τάξη και επίσης με μίαν αδύναμη εργατική τάξη.
β) Σε σύγκριση με τις προηγμένες ευρωπαϊκές χώρες η Ελλάδα είναι από πολιτισμική άποψη μία καθυστερημένη χώρα στην πλειονότητα χωρίς συνειδητά άτομα και πολίτες (έλλειψη της κοινωνικής, της κρατικής, της νομικής, της φορολογικής και ιδιαιτέρως τηε περιβαλλοντικής συνείδησης).
γ) Οι Νεοέλληνες πολιτικοί ανταποκρίνονται στην καθυστερημένη χώρα. Στην Ευρώπη θα ήταν τέτοιοι πολιτικοί άνεργοι.
δ) Οι Νεοέλληνες είναι στην πλειονότητα σουρεαλιστές, επομένως δεν τους ενδιαφέρει η αντικειμενική Αλήθεια, αλλά η δικιά τους ερμηνεία της πραγματικότητας. Ετσι είναι αυτός το ιδανικό θύμα όλων των λαϊκιστών.
ε) Εχει επανειλλημμένα αποδειχθεί, ότι οι Νεοέλληνες εδ΄ω και 200 έτη δεν είναι σε θέση να επιτύχουν μίαν επίλυση των πολυάριθμων προβλημάτων τους. Επομένως χρειάζονται οπωσδήποτε βοήθεια από πιό αναπτυγμένες χώρες.
ζ) Ο υπερεξυπνακισμός είναι μία από τις διαχρονικές εγγενείς εθνικές παθογένειες, που εμποδίζει τους Νεοέλληνες να μάθουν από του επιτυχείς λαούς.
η) Ο βίος του Νεοέλληνα στηρίζεται σε δύο βασικούς κανόνες : α) κανόνας της απόλαυσης της ζωής και β) κανόνας της ήσσονος προσπάθειας.
Σύμφωνα με τους εμπεδωτές της «θεωρίας» της μετανεωτερικότητας J.F.Lyotard, J. Derrida, εν μέρει και M. Foucault η «μετα-αλήθεια» σημαίνει σε σχέση με τις «απόλυτες» αλήθειες του Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού και τις «αιώνιες» αλήθειες των θρησκειών την ΑΠΟΛΥΤΗ ΣΧΕΤΙΚΟΤΗΤΑ της αλήθειας.
Εν τω μεταξύ σημαίνει η «μετα-αλήθεια» στην πολιτική την διαστρεύλωση και το ψεύδος, το οποίο παρουσιάζεται ως η μοναδική αλήθεια. Κατά τα άλλα θα τοποθετηθούμε μόνον ευκαιρίας δοθείσης στο ενδιαφέρον και δύσκολο θέμα της Προνεωτερικότητας, της Νεωτερικότητας, της Μετανεωτερικότητας και της Νεωτερικότητας της Μετανεωτερικότητας κάπως πιό συστηματικά.
Καθημερινή ( 15. 6. 14 , 20.6.14, 18.7.15 ,22.2.17, 25.11.18)