Αμιλλα, Ανταγωνισμός

„Αιέν αριστεύειν και υπείροχον έμμεναι άλλων“
(„Πάντα να αριστεύω και να είμαι καλύτερος από τους άλλους“), Ιλιάς, Αχιλλεύς προς τον Αγαμέμνονα.
Νόημα σύμφωνα με τους Ευρωπαίους ειδικούς του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού και ιδιαιτέρως της ιστορίας και της λογοτεχνίας:

α ) Οχι η καταγωγή, αλλά η επίτευξη είναι προσδιοριστική για το πραγματικό κύρος ενός ανθρώπου.

β ) Σκοπός της ζωής κάθε ανθρώπου είναι μεταξύ άλλων η ευγενής άμιλλα με απώτερο σκοπό την γενική πρόοδο του ανθρώπου και της κοινωνίας.-Άμιλλα είναι η τάση να φτάσει κανένας τον άλλον, που τον θαυμάζει, ή και να τον ξεπεράσει, χωρίς να αισθάνεται φθόνο, αν ο άλλος τον ξεπερνάει. Αριστοτέλης

Αυτή η υπέροχη σκέψη προέρχεται από την προϊστορική εποχή και δη από την εποχή του χαλκού. Ηδη τότε έχει διακηρυχθεί η ηθική αρχή της ευγενούς άμιλλας. Αργότερα , στην ιστορική εποχή ήταν το εξής φαινόμενο στη Σπάρτη σύνηθες : Στην ιδιαίτερη τελετή της ενηλικίωσης των νέων σε θέατρο έλεγαν οι ηλικιωμένοι καθήμενοι στις εξέδρες τραγουδώντας, ότι αυτοί ήταν επιτυχείς και έχουν διαπράξει πολλές αξιέπαινες πράξεις. Κατόπιν απαντούσαν επίσης τραγουδώντας και επαινώντας τους ηλικιωμένους για τα κατορθώματά τους, αλλά όρθιοι οι νέοι από τη σκηνή του θεάτρου.Το ιδιαίτερο έγκειται στο ό,τι υπογράμμιζαν την θέληση και την πεποίθησή τους, ότι θα ξεπεράσουν τους ηλικιωμένους και θα είναι στο μέλλον καλύτεροι από αυτούς (Πλούταρχος ,Εἰς τὴν Ἀρχαίαν Σπάρτην τρεῖς ἧσαν οἱ χοροὶ κατὰ τὰς ἑορτάς :

“Ὁ μὲν τῶν γερόντων ἀρχόμενος ἦδεν·
ἀμμὲς πόκ᾿ ἧμες ἄλκιμοι νεανίαι.
Ὁ δὲ τῶν ἀκμαζόντων ἀμειβόμενος ἔλεγεν·
ἀμμὲς δὲ γ᾿ εἰμές; αἰ δὲ λῇς, πεῖραν λαβέ.
Ὁ δὲ τρίτος ὁ τῶν παίδων·
ἀμμὲς δὲ γ᾿ ἐσσόμεθα πολλῷ κάρρονες.”
(“Ὁ χορὸς τῶν γερόντων ἀρχίζοντας τραγουδοῦσε:
Ἤμασταν κάποτε ἄλκιμοι νέοι.
Ὁ χορὸς τῶν ἀνδρῶν ἀπαντοῦσε καὶ ἔλεγε:
Εἴμαστε ἐμεῖς τώρα; ἂν θέλεις δοκίμασε.
Καὶ τρίτος ὁ χορὸς τῶν παιδιῶν:
Κι ἐμεῖς θὰ γίνουμε πολὺ καλύτεροι”).

Σύμφωνα με την γνώμη του Γερμανού Κοινωνιολόγου και άριστου γνώστη της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας Karl Marx – έχει συγγράψει το διδακτορικό του επί της σχέσης μεταξύ της φιλοσοφίας του Δημοκρίτου και του Επικούρου- ήταν ακριβώς η άμιλλα μία από τις σημαντικότερες προϋποθέσεις για την έκρηξη του πνεύματος, των παραγωγικών δυνάμεων και των επιστημών στην αρχαία Ελλάδα.

Ο Μαρξ έχει ταυτόχρονα επισημάνει την ιδιαίτερη σημασία της άμιλλας για την οικονομία. Σε πολλά συγγράμματά του, όχι μόνον στο περίφημο Kapital , έχει επισημάνει επανειλλημμένως την ορθότατή του άποψη, ότι η άμιλλα οδηγεί στην εξέλιξη των παραγωγικών δυνάμεων, οι οποίες είναι απολύτως απαραίτητες για την οικονομία.
Και όμως, στον Υπαρκτό Σοσιαλισμό“ έγινε στην πραγματικότητα επίσης λόγω του οικονομικού κρατισμού ακριβώς το αντίθετο. Δηλαδή αυτό το οικονομικοκοινωνικό σύστημα ήταν, σε ό,τι αφορά την οικονομία αντιμαρξιστικό.

Από αυτά τα λίγα απορρέει το ενδιαφέρον και λίαν επίκαιρο συμπέρασμα, ότι η ευγενής άμιλλα ανήκει στο αρχαίο ελληνικό πνεύμα και γενικά στον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό και αποτελεί μία από τις ηθικές βάσεις του Δυτικού Κύκλου Πολιτισμού.

Εδώ γίνεται λόγος για την ευγενή άμιλλα και όχι για τον αχαλίνωτο ανταγωνισμό η την εξοντωτική πάλη δαρβινιστικού τύπου. Υπό αυτό το νόημα η άμιλλα δεν αποκλείει  την αλληλεγγύη.

Οποιος διαμορφώνει τον βίο του επί της άμιλλας, φιλοπονίας, αυτοπειθαρχίας κτλ., είναι επιτυχής και με αυτόν τον τρόπο δημιουργεί τις δυνατότητες και προüποθέσεις να βοηθήσει τους συνανθρώπους του.

Στις σύγχρονες διεθνείς οικονομικές και εμπορικές σχέσεις σημειώνεται μία ιδιαίτερη μορφή της άμιλλας και δη η ανταγωνιστικότητα, η οποία δέον να υπάρχει, ειδάλλως καταρρέει η οικονομία ενός έθνους. Ακριβώς αυτό έχει συμβεί στην Ελλάδα.

Θα ήθελα να επισημάνω , ότι οι πολιτικές δυνάμεις, οι οποίες αντιμάχονται την άμιλλα ή την ανταγωνιστικότητα, αποκλείεται να συμβάλλουν στην επίλυση των υπαρχόντων τεράστιων προβλημάτων. Ακριβώς  αυτές οι ιδεολογικες και πολιτικές δυνάμεις κατέχουν σήμερα την εξουσία !

Η ηθική αρχή της άμιλλας είναι πασίγνωστη και στον Κονφουκιανικό Κύκλο Πολιτισμού. Επομένως είναι αυτονόητο που οι χώρες του εξελίσσονται οικονομικά ραγδαίως.

Εγείρεται το ερώτημα: Διατί αγνοούν ο κ. Χρήστος Γιανναράς και οι υμνητές του αυτά τα σπουδαιότατα θέματα, τα οποία είναι στενά συνδεδεμένα με τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό και εστιάζουν αενάως την προσοχή τους στο αόριστο πνεύμα σε πλατωνικό στυλ ; Διατί όχι σε νεοπλατωνικό στιλ;

Παρατήρηση : Αντιπαράθεση με Χρήστο Γιανναρά, Ποιός θα ψηφίσει το “αλληλέγγυον” ; Καθημερινή ( 24.11.2013 και 29.9.19 ), Το Βήμα (13.2.15,2017)

————————————————————————————————————————-