Ελληνορωμαϊκός Πολιτισμός, ; Δυτικός Κύκλος Πολιτισμού, Ποιοι ανήκουν σε αυτόν ; Αρχαία Ελληνικά και Μορφωμένοι Ρωμαίοι
ο καθιερωμένος όρος ελληνορωμαϊκός πολιτισμός στις εξελιγμένες ευρωπαϊκές χώρες έχει ως βάση όχι μόνο τις όντως αξιοθαύμαστες επιτεύξεις του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού, αλλά και αξιόλογες και παγκοσμίως σημαντικές επιτεύξεις του ρωμαϊκού πολιτισμού. Κάτωθι αναφέρω τις πιο σπουδαίες :
1. Δημιουργία της res publica, η οποία έχει επιδράσει στα πολιτικά συστήματα της Ευρώπης. 2. Αρχιτεκτονική με τεράστια επιρροή στην μετέπειτα ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική. 3. Τέλειο Διοικητικό σύστημα, το οποίο ήταν η βάση και του Imperium Romanum Orientalis (Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία). 4. Μοναδικό νομικό σύστημα επί τη βάση του jus romanum, το οποίο έχει εξελιχθεί σε βάση όλων των νομικών κωδίκων του Δυτικού Κύκλου Πολιτισμού ( π.χ. Code Napoleon και του γερμανικκού Bürgerliches Gesetzbuch που έχουν αξιοποιήσει ευρωπαϊκές και εξωευρωπαϊκές χώρες ), του Jus Publicum Europaeum και αργότερα του Διεθνούς Δημοσίου Δικαίου, του Διεθνούς Οικονομικού Δικαίου, του Διεθνούς Συμβατικού Δικαίου, του Διεθνούς Δικαίου της Θαλάσσης κτλ. Ολοι οι διεθνείς όροι αυτών των νομικών συστημάτων είναι λατινικοί. 5. Λατινική γλώσσα , όχι μόνον μητέρα δεκαπέντε νέων γλωσσών (βλέπε G. Holtes et alt., Lexikon der Romanistischen Linguistik, Bände I-VIII , Tübingen 2005) μεταξύ των οποίων τρεις ( Γαλλικά, Ισπανικά και Πορτογαλλικά) έγιναν διεθνείς, αλλά και επίσημη γλώσα της Διπλωματίας, της διοίκησης, όλων των επιστημών στη Δύση έως τον 19. αι. καθώς και στην Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία έως τα μέσα του 6ου αι μ. Χ. 6. Σε σύγκριση με τις Ελληνίδες, είχαν οι γυναίκες στην Αρχαία Ρώμη αστικά δικαιώματα. 7. Το Imperium Romanum έχει συμβάλλει στον εκπολιτισμό όλων τν πολυάριθμων κελτικών και των περισσότερων γερμανικών φύλων. 8. Mέσω της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας έχει εμπεδωθεί και εξελιχθεί η αυτοκρατορική ιδέα, η οποία έχει παίξει καθοριστικό ρόλο στις μετέπειτα ευρωπαϊκές αυτοκρατορίες. 9. Σε συνδυασμό με την αχανή Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία έχουν εξελιχθεί οι τεχνικές επιστήμες, και έχει εμπεδωθεί ένα στην ιστορία της ανθρωπότητας πρωτοφανές και άρτιο οδικό σύστημα από τη Μέση Ανατολή έως την Κεντρική Μεγάλη Βρετανία.
Καθημερινή (23.2.20)
Σε όλον τον Δυτικό Κύκλο Πολιτισμού και πέραν αυτού και ειδικά σε όλα τα λεξικά γενικής μόρφωσης, τα ειδικά λεξικά της ιστορίας , της φιλολογίας, της λογοτεχνίας και της κουλτούρας καθώς και στα ανάλογα πανεπιστημιακά εγχειρίδια χρησιμοποιείται ο standard- τerminus technicus (καθιερωμένος επιστημονικός όρος ) ΕΛΛΗΝΟΡΩΜΑΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ.
Περί αυτού υφίσταται ένας consensus generalis professorum et doctorum (γενική ομοφωνία των καθηγητών και δοκτόρων). Ολα τα άλλα ανήκουν, όπως φαίνεται στις παράξενες νεοελληνικές “ιδιαιτερότητες”. Η έννοια “ελληνοχριστιανικός πολιτισμός” είναι στην Ευρώπη ακατανόητη και απαράδεχτη. Ούτως ή άλλως πρόκειται για μία contradictio in adiecto (οξύμωρον). Εμπεδωτής αυτής της μάλλον εθνικιστικής, μεγαλοϊδεατικής και θεολογικής έννοιας ήταν ο ιστορικός Παπαρηγόπουλος.
Εν τω μεταξύ παραγκωνίζει ο επιστημονικός όρος Δυτικός Κύκλος Πολιτισμού τον ασαφή όρο Δύση. Αυτό δεν έγινε ακόμη στην Ελλάδα αντιληπτό.
Το ίδιο συμβαίνει και με τους επιστημονικούς όρους Αναγέννηση και Διαφωτισμός. Περί αυτών προετοιμάζω επί τη βάση πανευρωπαϊκών επιστημονικών συγγραμμάτων δύο συστηματικές μελέτες προς δημοσίευση στην Καθημερινή.
Καθημερινή (18.1.15, 21.1.15)
——————————————————
Ελληνο-Ρωμαϊκός πολιτισμός
Πρόκειται για έναν καθιερωμένο terminus scientificus ( επιστημονικός όρος) της ιστορίας του ευρωπαϊκού πολιτισμού. Μόνον στην Ελλάδα δεν χρησιμοποιείται τόσο συχνά, γιατί αμέσως οι “εθναμύντορες’ και γενικά οι εκπρόσωποι του ανέξοδου υπερπατριωτισμού. αντιδρούν εντόνως.
Οι Ευρωπαίοι επιστήμονες γνωρίζουν την ασύγκριτη υπεροχή του αρχαίου ελληνικού πνεύματος ( στην πολιτική η εφεύρεση τη δημοκρατίας, στην επιστήμη (πρωτίστως θεωρία, φιλοσοφία και μεθοδολογία και γενικά ο λόγος) αλλά λαμβάνουν υπόψη
α) ότι η νομική σκέψη όχι μόνον του Δυτικού Κύκλου Πολιτισμού, αλλά σχεδόν σε όλον τον κόσμο βασίζεται στο ius romanum ( ρωμαϊκό δίκαιο ), κάτι που είναι οφθαλμοφανές ιδιαιτέρως στο Διεθνές Δίκαιο ( Διεθνές Δημόσιο Δίκαιο και Διεθνές Ιδιωτικό Δίκαιο ) και στο Αστικό Δίκαιο ανα τον κόσμο (ουσία και όροι) και
β) ότι οι Ρωμαίοι μετέφρασαν σχεδόν όλα τα έργα των αρχαίων ημών προγόνων στα “βαρβαρικά” ( Plautus , “Arsinaria”), δηλαδή στα Λατινικά, τα οποία ήταν η Lingua Franca στην επιστήμη , στον κλήρο, στα δικαστήρια και στην διπλωματία έως τον 18ο αι. στην Ευρώπη . Στην Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία τα Λατινικά έως τον 7οαι. ήταν η επίσημη γλώσσα της αυτοκρατορίας, οπότε έχουν αντικατασταθεί με τα Ελληνικά, τα οποία όμως ήταν αναμφιβόλως και προ αυτού η γλώσσα της θρησκείας, της επιστήμης και της λογοτεχνίας.
2. Έως τα μέσα του 19ου αι. το κοινωνικό κύρος αυτών, που κατείχαν τα Αρχαία Ελληνικά και τα Λατινικά ήταν μέγιστο. Επρόκειτο όμως για τους εκπροσώπους της ευρωπαϊκής ελίτ (Bildungsbürgertum). Ακόμη και έως τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο σε όλες τις χώρεςτου Δυτικού Κύκλου Πολιτισμού και οι δύο γλώσσες ήταν υποχρεωτικά μαθήματα στα γυμνάσια και τα λύκεια.
Η επιτευχθείσα δημοκρατικοποίηση των κοινωνικών μαζών σε συνδυασμό με την ενδυνάμωση των φυσικών και ιδίως των τεχνικών και τεχνολογικών επιστημών καθώς και με την επιτάχυνση της διεθνοποίησης και εν τω μεταξύ και της παγκοσμιοποίησης, άρχισαν και οι δύο γλώσσες να χάνουν μεν επίσημα τον πρυτανεύοντα ρόλο για τον πολιτισμό, αλλά στην ουσία έχουν γίνει αναπόσπαστο τμήμα της ζωής των ανθρώπων.
Εν ολίγοις το αρχαίο ελληνικό πνεύμα είναι ζωντανό, αν και τα Αρχαία Ελληνικά δεν διδάσκονται σε όλα τα γυμνάσια και τα λύκεια (στην Τουρκία διδάσκονται !!!). Ευχαριστώ τον Δία που έχω μάθει ήδη στο γυμνάσιο στην Ελλάδα και τις δύο γλώσσες, ειδάλλως δεν θα μπορούσα να γίνω στο εξωτερικό πανεπιστημιακός.
3. Οι πραγματικοί συνεχιστές του αρχαίου ελληνικού πνεύματος πρωτίστως στην Πολιτική (Δημοκρατία), στον Πολιτισμό και στην Επιστήμη είναι οι εξελιγμένοι λαοί της Ευρώπης και της Βόρειας Αμερικής, ενώ η σημερινή Ελλάδα ουδόλως ανταποκρίνεται στον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό.
Δημοσιευθέν στο Βήμα (ηλεκτρονική έκδοση), 3.4.2013.
———————————————————–
Δύση, Δυτικός Κύκλος Πολιτισμού
Υπό ποίο πρίσμα θεωρούμε την έννοια „Δύση“ ;
Ιστορικά, γεωγραφικά, πολιτισμικά, ιδεολογικά, πολιτικά ; Χρησιμοποιείται η έννοια σε επιστημονικό η σε δημοσιογραφικό επίπεδο ; Είναι γενικά δυνατή μία λογική και συστηματική διείσδυση στον καθοριστικό πυρήνα μίας έννοιας επί τη βάσει του πρωτίστως χαοτικού, αυθαίρετου, εξυπνακίστικου, επιπόλαιου και ανορθολογικού τρόπου σκέψης του μέσου Νεοέλληνα ;
Η ενασχόληση με βαρυσύμαντες έννοιες πρέπει οπωσδήποτε να βασίζεται σε αρχές της Γενικής Μεθοδολογίας Ερευνών, όπως π.χ. Ιστορικότητα, Συνθετικότητα, Συγκριτικότητα και Διαφοροποίηση.
1. Η έννοια „Δύση“ είχε στην εποχή της ύπαρξης των δύο γνωστών πολιτικοκοινωνικών συστημάτων ιδεολογικοπολιτική απόχρωση.
Υπό το πρίσμα αυτό ανήκαν στη „Δύση“ πρωτίστως τα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ ( ευρωπαϊκά κράτη καθώς και οι ΗΠΑ και ο Καναδάς) και της τότε Ευρωπαϊκής Κοινότητας.
Ύστερα όμως από την ειρηνική κατάρρευση του „σοσιαλιστικού“ συστήματος και την επικράτηση της παγκοσμιοποίησης άρχισε να χρησιμοποιείται ειδικά στην Θεωρία των Διεθνών σχέσεων η επιστημονική έκφραση „ Δυτικός Κύκλος Πολιτισμού“.
Εκτός από αυτόν υπάρχουν και άλλοι επίσης σπουδαίοι κύκλοι πολιτισμού, όπως π.χ. ο „ Κονφουκιανικός Κύκλος Πολιτισμού“, ο „ Ισλαμικός Κύκλος Πολιτισμού“ και ο „Ινδουϊστικός Κύκλος Πολιτισμού”.
Ο κάθε κύκλος πολιτισμού έχει την δική του εικόνα του ανθρώπου με πολυάριθμες συνέπειες ιδιαιτέρως στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των αστικών ελευθεριών.
2. Στον „Δυτικό Κύκλο Πολιτισμού“ ανήκουν αντικειμενικά όλες οι ευρωπαϊκές χώρες ( γεωγραφικά δυτικές και ανατολικές) η Βόρεια Αμερική, Αυστραλία , η Νέα Ζηλανδία και το Ισραήλ καθώς και έμμεσα οι χώρες της Λατινικής Αμερικής, η Γεωργία και η Αρμενία.
Η Τουρκία ανήκει σε δύο Κύκλους Πολιτισμού, στον Ισλαμικό και στον Δυτικό, πράγμα από το οποίο απορρέουν γι αυτήν τεράστια γεωπολιτικά πλεονεκτήματα.
Δημοσιευθέν στο Βήμα και αργότερα στην Καθημερινή.
————————————————
Αρχαία Ελληνικά και Ρωμαίοι
(Απάντηση σε κάποιον χρήστη)
1. Κατ αρχάς σας ευχαριστώ για την πληροφορία περί των τα Ελληνικά ομιλούντων Ρωμαίων λεγεωνάριων. Μέσω του ανεβασμένου διαλόγου υφίσταται όντως η δυνατότητα διεύρυνσης του μορφωτικού ορίζοντα.
2.Υπάρχει λόγος να πρεσβεύσουμε την άποψη , ότι οι λεγεωνάριοι ή ήταν Ελληνες , ή ένα κράμα Κελτών και Ελλήνων ή Κελτες από την Gallia Grαeca (Ελληνική Γαλλία) , περιοχή της Μασσαλίας.
3. Οποιος στη Ρώμη κατείχε τα κλασσικά, όχι τόσο την Κοινή, θεωρείτο υπερμορφωμένος. Γι αυτό προσπαθούσαν οι πλούσιοι Ρωμαίοι να μάθουν τα παιδιάτους Ελληνικά, τα οποία αργότερα χρησιμοποιούσαν μερικές φορές ακόμη και μέσα στη Σύγκλητο για να δείξουν την μορφωτική τους ανωτερότητα.
Ετσι συνέβει, όπως γράφουν υπερεξειδικευμένοι πανεπιστημιακοί στα Αρχαία Ελληνικά και στα Λατινικά, να κατέχουν αριστοκράτες Ρωμαίοι και στον 5ο αι. τα κλασσικά Ελληνικά, ενώ οι μορφωμενοι Ελληνες μιλούσαν μόνον την Κοινή.
4. Αυτονοήτως έχουν επιβληθεί τα Λατινικά σαν αυτοκρατορική γλώσσα σε όλην την Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, μεταξύ αυτών και στην Gallia Graeca καθώς και στην Magna Graecia (Μεγάλη Ελλάδα).
Στην Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία μιλούσαν οι μορφωμένοι λόγω της ανωτερότητας του ελληνικού πολιτισμού και της ελληνικής γλώσσας περαιτέρω τα Ελληνικά, ώστε οι αυτοκράτορες αναγκάσθηκαν να ανακηρύξουν τα Ελληνικά σε αυτοκρατορική γλώσσα. Αυτό που συνέβει ήταν κοσμοϊστορικό, γιατί στην Δυτική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία έχουν σχεδόν εξαφανισθεί οι γλώσσες των εντόπιων πληθυσμών, οι οποίοι έχουν εκλατινισθεί.
5. Στην Συρία και στην Ιουδαία ήταν σύνηθες να δίδουν οι μορφωμένοι στα παιδιά τους ελληνικά ονόματα η να ελληνοποιούν τα λατινικά ονόματα π.χ. από Marcus σε Μάρκο, από lulius σε Ιούλιο κλπ. Αυτό όμως δεν σημαίνει, ότι πρόκειται για Ελληνες.
Κάτι το παρόμοιο έχει συμβεί και με τα αραβικά ονόματα, τα οποία έχουν διαδοθεί μαζί με την ισλαμική θρησκεία σε πολυποίκιλους πληθυσμούς της Μέσης Ανατολής.
6. Το πιό σημαντικό έγκειται στο αδιαμβισβήτητο γεγονός, ότι όλες οι ευρωπαϊκές γλώσσες , στηρίζονται σε ό,τι αφορά τον πολιτισμό και τις επιστήμες στην αρχαία ελληνική γλώσσα καθώς και στα Λατινικά.
Οποιος είχε την τύχη να μάθει κάποτε τα υπέροχα Αρχαία Ελληνικά, ήταν στις σπουδές σε ευνοϊκότατη θεση για να σπουδάσει επιτυχώς και να διαπρέψει ως επιστήμων στο εξωτερικό. Καθημερινή ( 21.7.15 )
——————————————————————————-
Ρώμη και Ελληνες Ιστορικοί
Tο πρώτο ρωμαϊκό ιστορικό σύγγραμμα έχει εκδοθεί στα Ελληνικά όντως από τον Quintus Fabius Pictor (τέλος του 2ου αι. ), αλλά λίγο αργότερα έχει ο Marcus Porcius Cato Censorius συγγράψει στα Λατινικά το έργο Origenes. Επίσης οι παρακάτω Ρωμαίοι (αναφέρω τους πιο γνωστούς) έχουν συγγράψει τα έργα τους στα Λατινικά : Sempronius Asellio, Gaius Sallustius Crispus, Titus Livius, Iulius Caesar, Velleius Paterculus, Quintus Curtius Rufus, Cornelius Tacitus, Gaius Suetonius Tranquillus, Gaius Asinius Pollio, Cornelius Sisenna και Ammianus Marcellinus.
Πηγές
-Andreas Mehl, Römische Geschichtsschreibung: Grundlagen und Entwicklungen. Eine Einführung, Stuttgart u. a. 2001.
-John Marincola (Edit.), A Companion to Greek and Roman Historiography. 2 tom. , Oxford u.a. 2007. Καθημερινή (27.3.17)