Ισότητα

Ο σοφιστής Αντιφών έχει επεξεργασθεί ολόκληρη θεωρία της Ισότητας. Ο Πλάτων και ο Αριστοτέλης έκαναν διάκριση μεταξύ της αριθμητικής (ποσοτικής) και της ποιοτικής Ισότητας.

-Die Konsequenz der natürlichen Gleichheit wäre dann die (juristische) Gleichheit. Es kann u. E. nicht angenommen werden, dass Antiphon weiter gehen wollte. Antiphon konkretisiert seine naturalistische bzw. naturrechtliche Argumentation: „Atmen wir doch alle insgesamt durch Mund und Nase in die Luft aus und essen wir doch alle mit Hilfe der Hände?… / („Αναπνέομεν τε γάρ είς τόν αέρα άπαντες κατά τό στόμα καί κατά τάς ρίνας καί αισθίομεν ερσίν άπαντες“).Der Sophist Alkidámas ( Αλκιδάμας ) argumentiert in einer Flugschrift religiös sowie naturalistisch: „Freigelassen hat Gott alle; keinen hat die Natur zum Sklaven gemacht“ (Scholion zu Aristoteles, Rhetorik I 13, 1371b 18).38 )

- «ενώ εθεωρείτο ότι υπάρχουν δύο ισότητες, και η μία αποδίδει το ίσο σε όλους, η δε άλλη το πρέπον στον καθένα, δεν αγνόησαν την χρησιμότερη ισότητα, αλλά αποδοκίμαζαν την ισότητα εκείνη, η οποία έκρινε άξιους των ιδίων αμοιβών και τιμών τους φαύλους, προτιμώντας εκείνη (την ισότητα) η οποία τιμά και τιμωρεί καθένα σύμφωνα με την αξία του.”, Ισοκράτης

Ο Αριστοτέλης  ( Οίον δοκεί ίσον το δίκαιον είναι, και έστιν, αλλ’ ου πάσιν αλλά τοις ίσοις * και το άνισον δοκεί δίκαιον είναι, και γαρ έστιν, αλλ’ ου πάσιν αλλά τοις ανίσοις.(Πολιτικά Γ, 9, 1280α, 10-13  και   ο νόμος συνθήκη και, καθάπερ έφη Λυκόφρων ο σοφιστής, εγγυητής αλλήλοις των δικαίων, αλλ’ ουχ οίος ποιείν αγαθούς και δικαίους τους πολίτας”.(ό.π. 1280β, 9, 10-13 ) έχει συνδυάσει την Ισότητα με την Δικαιοσύνη και δη ως εξής : Στην κοινωνία υπάρχουν διαφορετικοί άνθρωποι όπως π.χ. πλούσιοι και φτωχοί, μικρές και μεγάλες οικογένειες. Εάν εφαρμοσθούν οι νόμοι έναντι αυτών σύμφωνα με τη νομική ισότητα, τότε θα είναι το αποτέλεμα άδικο. Η Δικαιοσύνη όμως απαιτεί να εφαρμοσθούν διαφορετικοί νόμοι επί διαφορετικών ανθρώπων για να είναι το αποτέλεσμα δίκαιο. Εν ολίγοις, το κράτος είναι υποχρεωμένο να βοηθά με ειδικούς νόμους τους φτωχούς και ανίσχυρους («δίκαιον διορθωτικόν», «δίκαιον συναλλάγμασι διορθωτικόν» και «δίκαιον διανεμητικόν»).Αυτή η σκέψη ανήκει αναμφιβόλως στις »αιώνιες αλήθειες» («aeternae veritates“).

Ακριβώς 1700 έτη αργότερα   ο θεολόγος, φιλόσοφος και άριστος γνώστης του τεράστιου έργου του Αριστοτέλη ο Thomas de Aquin (Ακινάτης) έχει επί τη βάσει της θεωρίας του Σταγειρίτη επεξεργασθεί την δική του θεωρία: „iustitia commutativa“, «iustitia distributiva“ και „iustitia legalis“. (όλα μεταφράσεις των ανάλογων εννοιών του Αριστοτέλη).

Ο Αγγλος φιλόσοφος και διαφωτιστής John Locke έχει διατυπώσει προ των Γάλλων διαφωτιστών την άποψη περί της Ισότητας όλων των ανθρώπων.

Αλλά η ιδέα της Ισότητας έχει εμπεδωθεί για πρώτη φορά στην Αμερικανική Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας (United States Declaration of Independence (1776) και ύστερα έγινε το ίδιο στη Γαλλική Διακήρυξη περί των ανθρωπίνων δικαιωμάτων του ανθρώπου και του πολίτη (DECLARATION DES DROITS DE L’HOMME ET DU CITOYEN, 1789).
Μία από τις επτά βασικές αρχές του Δημοσίου Διεθνούς Δικαίου είναι η Ισότητα των κυρίαρχων κρατών.
Ας επισημάνουμε ότι επρόκειτο μόνο για τη νομική ισότητα. Καθημερινή (2.4.17)

————————————————————

Αστική Επανάσταση στη Γαλλία : Liberte, Egalite, Fraternite (Ελευθερία, Ισότητα, Αδελφότητα)

Οι Σοφιστές έχουν ασχοληθεί ως πρώτοι με το κοινωνικό φαινόμενο της ισότητας. Κατόπιν ήταν η νομική ισότης αντικείμενο ερευνών εκ μέρους του Cicero (Κικέρων). Οι Διαφωτιστές έχουν στηριχθεί σε αυτούς.

Η FRATERNITE προέρχεται από τους Μάσονες (Ελευθεροτεκτονιστές).
H LIBERTE έχει αρχαίες ελληνικές, ρωμαϊκές και μεσαιωνικές ρίζες (Libertas).

Η Αξιοπρέπεια (Dignitas) ως γενική βάση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων
έχει μικτή προέλευση : Πλάτων, Κικέρων, Ρωμαιοκαθολισμός.

Παρατήρηση : Πρόκειται για αντικείμενα πανεπιστημιακών μου διαλέξεων επί δεκαετίες και μερικών επιστημονικών συγγραμμάτων. Καθημερινή (6.11.16)

————————————————————– —————————————————–

Αρχαία Γνωμικά

-Die Konsequenz der natürlichen Gleichheit wäre dann die (juristische) Gleichheit.Es kann u. E. nicht angenommen werden, dass Antiphon weiter gehen wollte. Antiphon konkretisiert seine naturalistische bzw. naturrechtliche Argumentation : „Atmen wir doch alle insgesamt durch Mund und Nase in die Luft aus und essen wir doch alle mit Hilfe der Hände?… / („Αναπνέομεν τε γάρ είς τόν αέρα άπαντες κατά τό στόμα καί κατά τάς ρίνας καί αισθίομεν ερσίν άπαντες“).Der Sophist Alkidámas ( Αλκιδάμας ) argumentiert in einer Flugschrift religiös sowie naturalistisch: „Freigelassen hat Gott alle; keinen hat die Natur zum Sklaven gemacht“ (Scholion zu Aristoteles, Rhetorik I 13, 1371b 18).38 )

- «ενώ εθεωρείτο ότι υπάρχουν δύο ισότητες, και η μία αποδίδει το ίσο σε όλους, η δε άλλη το πρέπον στον καθένα, δεν αγνόησαν την χρησιμότερη ισότητα, αλλά αποδοκίμαζαν την ισότητα εκείνη, η οποία έκρινε άξιους των ιδίων αμοιβών και τιμών τους φαύλους, προτιμώντας εκείνη (την ισότητα) η οποία τιμά και τιμωρεί καθένα σύμφωνα με την αξία του.”, Ισοκράτης

-Ισότης στάσιν ου ποιεί. Σόλων, 630-560 π.χ., Αρχαίος Αθηναίος νομοθέτης και φιλόσοφος (μτφρ: η ισότητα δεν προκαλεί επανάσταση)
-πόλεμον ου ποιεί.Αρχαιοελληνική Παροιμία
-Εκκλησιαστικά Ρητά
Ότι τον ήλιον Αυτού ανατέλλει επί πονηρούς και αγαθούς και βρέχει επί δικαίους και αδίκους.κατά Ματθαίον
-Μία δε πάντων είσοδος εις τον βίον, έξοδός τε ίση.
Παλαιά Διαθήκη ‐ Σοφία Σολομώντος Ζ’ 5
(μτφρ: για όλους μία είναι η είσοδος στη ζωή, και η έξοδος ίδια [για όλους] είναι)

-Λατινικά Ρητά
-Omnia mors aequat
(: ο θάνατος εξισώνει τα πάντα)
-Sol omnibus lucet.
Γάιος Πετρώνιος, 1ος μ.Χ αιών, Ρωμαίος συγγραφέας
(ο ήλιος λάμπει για όλους)

-Ελευθερία, Ισότητα, Αδελφότητα.
“Liberte, Egalite, Fraternite”
Σύνθημα της Γαλλικής Επανάστασης
(το βασικό σύνθημα της Γαλλικής Επανάστασης, 1789)

-Δεν υπάρχει τίποτε πιο άνισο από την ίση μεταχείριση των ανίσων.
Αριστοτέλης, 384-322 π.Χ., Αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος