Στα Ελληνικά έχει ο όρος ΕΠΙΣΤΗΜΟΛΟΓΙΑ μίαν ευρύτερη σημασία : Αντικείμενό της αποτελούν όλα τα ζητήματα σχετικά με την γνώση, ενώ ο όρος ΓΝΩΣΙΟΛΟΓΙΑ αποτελεί κλάδο της Επιστημολογίας με πιο συγκεκριμένο αντικείμενο :Βάση της ορθότητας της ανθρώπινης γνώσης.

Πληροφορίες :

α) Στο Πανεπιστήμιο της Λειψίας υπήρχαν επί πολλά έτη η διεθνώς μοναδική έδρα της ΓΝΩΣΙΟΘΕΩΡΙΑΣ (ERKENNTNISTHEORIE) και μία ιδιαίτερη έδρα με τον τίτλο Wissenschaftstheorie (Θεωρία της επιστήμης).

β) Τίτλος της Standard Εγκυκλοπαίδειας “Philosophie und Wissenschaftstheorie” (“ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ και Θεωρία της Επιστήμης”) για όλες τις γερμανόφωνες χώρες. Δηλαδή υπάρχει και μεταξύ της Φιλοσοφίας και της Θεωρίας της Επιστήμης( Επιστημολογία) διαφορά.
Καθημερινή (30.10.16)

———————————————–

Σοφία και Επιστημονική γνώση

Στην Ελλάδα επικρατεί η συνήθεια, να θεωρούνται σοφοί μερικοί που απέτυχαν στην επιστημονική σταδιοδρομία και κατόπιν άρχισαν να πουλούν αοριστολογίες.

Ξέρω μια τέτοια περίπτωση κάποιου Ελληνα που έχει συγγράψει μεν ένα διδακτορικό, αλλά, όπως αυτός ισχυρίσθηκε, δεν το παρέδωσε για να το υπερασπίσει λόγω “σεμνότητας”. Αρχισε λοιπόν να εκδίδει άλλα δημοσιογραφικα κείμενα και πράγματι κάποιοι στην Ελλάδα τον έχουν κάνει “σοφό”.

Αλλα και στην αρχαία Ελλάδα γινόταν μεν λόγος για τους Επτά όντως Σοφούς, αλλά η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΚΕΨΗ έχει εμπεδωθεί πρωτίστως από τον Πλάτωνα, τον Αριστοτέλη, τον Δημόκριτο, τον Ηράκλειτο, τον Παρμενίδη, τον Επίκουρο και πολλούς άλλους.

Σοφία χωρίς σωστές γνώσεις είναι λοιπόν στην ουσία αερολογία. Ειδάλλως θα μπορούσε να παριστάνει τον σοφό κάθε αδαέστατος και τσαρλατάνος. Ιδέ και σε μερικά σχόλια στον ηλεκτρονικό τύπο. Σοφία και Επιστημονική γνώση  (Καθημερινή 2015)

——————————————–

Ερευνητές, Επιστήμονες , Ζηλώτες της  Γνώσης

“Ο ζηλώτης της γνώσης… επιδίδεται ΑΚΑΤΑΠΑΥΣΤΑ σε επιστημονική έρευνα” (σχολιαστής Χαραμής)
Αυτό το έχει επισημάνει προ δύο χιλιάδων ετών ο Ρωμαίος υλιστής φιλόσοφος και ποιητής, γνωστός ως πανθεϊστής και ΔΙΑΦΩΤΙΣΤΗΣ Titus Lucretius Carus στο αθάνατο φιλοσοφικό ποίημα De rerum natura (Περί της φύσης των πραγμάτων) :

“Εχει νικήσει η ζωντανή δύναμις, -και το πνεύμα υπερπήδησε τα όρια των πύρινων τοίχων του αιθέρα,- ερεύνησε με νου και νόημα το απέραντο σύμπαν . -Από εκεί επανήλθε ως νικητής και δίδαξε, -τι μπορεί να είναι και τί όχι-Η νίκη μας αναβιβάζει στον ουρανό” (δική μου μετάφραση από τα Λατινικά).

Αλλά ήδη ο Ευριπίδης έχει επισημάνει, προστατεύοντας τον υλιστή και πανθεϊστή φίλο του, σύμβουλου του Περικλή Αναξαγόρα (δεν ήταν πολίτης της Αθήνας) έναντι συκοφαντιών και φημολογίας εκ μέρους των όντως υπερθρησκευτικών και υπερεθνικιστικών κύκλων (ΚΑΙ ΤΟΤΕ ΥΠΗΡΧΑΝ ΤΕΤΟΙΑ ΔΙΕΣΤΡΑΜΜΕΝΑ ΚΑΘΑΡΜΑΤΑ, όπως ακόμη και εδώ μεταξύ των σχολιαστών) :
” Ευτυχής είναι ο άνδρας, ο οποίος αναζητεί πληροφορία στην έρευνα και στην επιστήμη….Εχει εφιστήσει την προσοχή του στη Φύση και στην αιώνιά της τάξη. Η θέασή του εστιάζεται στην ύλη, στις δυνάμεις και στα σχήματα που δημιούργησαν τον Κόσμο. ”

Είναι ενδιαφέρον να διαπιστώσουμε, ότι οι αρχαίοι φιλόσοφοι και οι επιστήμονες ήταν στην πλειονότητα αθεϊστές ή ΠΑΝΘΕΙΣΤΕΣ, οι οποίοι ούτως ή άλλως δεν θα αναγνώριζαν ποτέ την εβραϊκή ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ ως θρησκεία.

Καθημερινή (10.1.16)

——————————————————

Ελλειψη λογικής σκέψης

Οι λέξεις κρίση, επιχειρηματολογία και λογική σκέψη είναι στην σημερινή ελληνική κοινωνία μάλλον κινέζικα ή σπάνια φαινόμενα.
Εδώ υπερτερούν η εντυπωσιακή ρητορική, τα ωραία λόγια, οι εκθέσεις ιδεών, τα αποφθέγματα και η αερολογία.

Το ίδιο συμβαίνει και στις άλλες νοτιοευρωπαϊκές χώρες. Εχω βιώσει παράξενα πράγματα, όπως το πρώτο κείμενο μίας πτυχιακής , μία φορά εν μέρει και μίας διδακτορικής διατριβής συγγραμμένη σε στυλ ανώτερης έκθεσης ιδεών και σε μία πολύ ωραία γλώσσα. Αλλά τέτοια κείμενα είναι τελείως άχρηστα.

Σε ό,τι αφορά την γλωσσική αισθητική , προτιμούνται μυθιστορήματα και λυρικά ποιήματα. Σημιώνονται και χειρότερα κείμενα, όπως μερικοί δημοσιογραφικοί λίβελλοι που εμπεριέχουν απόψεις, ισχυρισμούς και ιδεοληψίες αλλά όχι λογικά επιχειρήματα.

Καθημερινή ( 30.1.16)

———————— ———————-

Περί την «Κοινή Λογική»

Πρόκειται για απόσπασμα ενός κειμένου μου σαν αντιπαράθεση με τον κ.Χρήστο Γιανναρά. Σε ό,τι αφορά την εφαρμογή της “κοινής λογικής” ( σύμφωνα με ευρωπαϊκά επιστημονικά δεδομένα το “common sense” =”κοινός νούς” του Άγγλου φιλόσοφου Francis Bacon (18ος αι. ) στην συγκεκριμένη περίπτωση συνάδω. Αλλά η έκφραση ( “αφελής ρασιοναλισμός, ανώμαλες αποφύσεις του οποίου είναι ο μαρξισμός και ο φιλελευθερισμός ” δεν μπορεί να μείνει αναπάντητη. Ο ρασιοναλισμός ( “Ius rationis”=”Δικαίωμα του ορθού λόγου”, Ορθολογισμός ) είναι μια κοσμοϊστορική επίτευξη του Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού (18ος αι. ), την οποία καταπολεμούν μόνον οι απανταχού σκοταδιστές, ιδιαιτέρως η Ορθόδοξη Ρωσσική Εκκλησία , ενμέρει και η Ελληνική.
Ο Φιλελευθερισμός ξεκίνησε με την “Bill of Rights”( 1689 ) και βαθμιαία οδήγησε στα ( υποκειμενικά ) ανθρώπινα δικαιώματα. Ισως εννοείτε το Νεοφιλελευθερισμό ( hedge funds ) που καταστρέφει την διεθνή οικονομία .

Εκτός τούτου έγινε ακόμη μία σύγχιση και δη του Μαρξισμού με τον Λενινισμό και τον Σταλισμό. Έτερον εκάτερον. Κάποιος συνάδελφος μου είπε, ότι συστηματικά δεν δημοσιεύετε τα σχόλια Ελλήνων πανεπιστημιακών του εξωτερικού, κάτι που γενικά δεν ευσταθεί. Λοιπόν, αν θέλετε υψηλό επίπεδο του διαλόγου, “Ιδού η Ρόδος. ιδού και το πήδημα”. Καθημερινή (7. 2. 2013)

———————————————

Ελλειψη κριτικής σκέψης, σοβαρά προβλήματα προσέγγισης

Σύμφωνα με το Λεξικόν της Νέας Ελληνικής Γλώσσης της Πρωίας ( 1ος τόμος, σελ. 104 ) η λέξη ακρισία σημαίνει το εξής : « ιδιότης του ακρίτου, έλλειψις κρίσεως, ελαφρότης διανοητική, ανοησία».
Στην ουσία πρόκειται για την έλλειψη της «κριτικής σκέψης», η οποία είναι ένας terminus scientificus που σημαίνει ένας διεθνώς καθιερωμένος επιστημονικός όρος.
Επομένως αυτός πρέπει να είναι η αφετηρία και βάση μίας σοβαρής θεώρησης του ανάλογου φαινομένου. Αλλά χωρίς μία λογική προσέγγιση , η οποία εδώ σημαίνει μία μεθοδολογία ( διδασκαλία, επιστήμη, θεωρία περί των μεθόδων ) είναι η θεώρηση τελείως ανέφικτη ή εσφαλμένη. Θέτουμε λοιπόν τον όρο «κριτική σκέψη» στο επίκεντρο της ανάλυσης.

Η κριτική σκέψη είναι μία πνευματική επίτευξη πρωτίστως των υλιστών Ιώνων φιλόσοφων, του Σωκράτη, του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη. Ο πυρήνας της είναι η ικανότητα της αξιολόγησης διαφοροποιώντας μεταξύ δύο αντικειμένων ή φαινομένων (π. χ. „το κρίνειν το αληθές τε και μη», Theait. 150b3 ).

Οι μεγάλοι Γάλλοι εγκυλοπαιδιστές την έχουν εμπεδώσει τον 18ο αι. ( „esprit critique“ και  κριτική γενικά ως „Δικαστήριο της αλήθειας“). Την έχει ο Γερμανός φιλόσοφος I.Kant εξελίξει και αυτή έχει φθάσει στο απόγειό της μέσω της θεωρίας του „Κριτικού ρεαλισμού“ της Σχολής της Φρανκφούρτης, της οποίας ο σπουδαιότερος εκπρόσωπος στο παρόν είναι ο διεθνώς κορυφαίος κοινωνικός και πολιτικός Γερμανός φιλόσοφος Jürgen Habermas.

Η Ελλάδα δεν εβίωσε όμως τον ευρωπαϊκό Διαφωτισμό που σημαίνει ότι δεν γνωρίζει ούτε το κοινωνικά συνειδητό άτομο , ούτε τον κρατικά συνειδητό πολίτη και για το πνεύμα πολύ αρνητικό ούτε τον ορθολογισμό ( ius rationis : δίκαιο του ορθού λόγου :, ορθολογισμός), ο οποίος είναι η προϋπόθεση για την κριτική σκέψη και την κριτική αμφιβολία. Αυτό το διαπιστώνουμε σε πολά πεδία του βίου και ιδιαιτέρως στην παιδεία. Εννοούμε το γνωστό μεσαιωνικό φαινόμενο του αποστηθίζειν σαν να μην πρόκειται για λογικά όντα.

Εφαρμόζωντας τον μεθοδικό κανόνα της συγκριτικότητας διαπιστώνουμε όλως αντικειμενικά, ότι το παπαγαλίζειν είναι διαδεδομένο στην Ευρώπη (Νότια, Ανατολική, Νοτιοανατολική), ανεξαιρέτως σε όλες τις ισλαμικές χώρες καθώς και σε όλη την Λατινική Αμερική. Είχα την μοναδική ευκαιρία να εκπαιδεύσω επί δεκαετίες σπουδαστές από όλες τις προαναφερθείσες περιοχές του κόσμου καθώς και από την Ευρώπη και έτσι να πραγματοποιήσω εκτενέστατες συγκριτικές εθνολογικές και κοινωνικοψυχολογικές μελέτες.

Είναι λοιπόν αυτονόητο, ότι σε αυτές τις χώρες λείπει η κριτική σκέψη, η οποία αντικαθίσταται με σουρεαλισμό, εικασίες, ιδεοληψίες, φανατισμό (ιδεολογικό και θρησκευτικό), πατριδοκαπηλεία και θρησκοκαπηλεία, συνωμοσιολογία, κινδυνολογία παροιμίες και αποφθέγματα (είπε αυτός και είπε εκείνος) και παράλογο εξυπνακισμό.

Αλλά όταν επί πολλά χρόνια οι μαθητές και αργότερα οι φοιτητές δεν έχουν μάθει να σκέπτονται λογικά και κριτικά, τότε είναι φυσικό, ότι η έλλειψη της κριτικής σκέψης είναι πλατειά διαδεδομένη . Ο κανόνας της σχετικότητας αναδεικνύει όμως , ότι η διαπίστωση δεν επιτρέπεται να θεωρείται απόλυτη. Υπάρχουν παντού και άτομα, τα οποία διαθέτουν επαρκή κριτική σκέψη μεν, αλλά αυτά αποτελούν μία μειονότητα.

Χωρίς κριτική σκέψη δεν μπορεί να υπάρξει μία λογική και ρεαλιστική θέαση των πραγμάτων. Η αμφισβήτηση είναι μία συγεκριμένη έκφανση της κριτικής σκέψης, η οποία αντιτίθεται σε άλα τα δόγματα ( ιδεολογικά, θρησκευτικά κοκ.). Επομένως είναι αυτονόητο που για την χριστιανική θρησκεία ( Ρωμαιοκαθολικισμός, Ορθοδοξία, όχι όμως Προτεσταντισμός ) η αμφισβήτηση αποτελεί κάτι το ανεπιθύμητο και στο Ισλάμ είναι το κριτικό πνεύμα απαγορευμένο και η αμφισβήτηση κίνδυνος ζωής.

Η έλλειξη της κριτικής σκέψης αποτελεί μίαν ιδανική προϋπόθεση για την δημαγωγία, τον λαϊκισμό , την εξαπάτηση και την συστηματική αποβλάκωση ιδίως των ανθρώπων με χαμηλό πολιτισμικό και μορφωτικό επίπεδο.

Η διαπαιδαγώγηση τής νεολαίας στην κριτική σκέψη απαιτεί στην Ελλάδα μία ριζική μεταρρύθμιση υπό το νόημα του εκσυγχρονισμού της παιδείας σε άλα τα επίπεδα.
Το πρώτο ανέξοδο βήμα θα μπορούσε να είναι η καταπολέμηση της αποστήθισης με σκοπό να μάθουν επί τέλους οι μαθητές και οι σπουδαστές να χρησιμοποιούν επιχειρήματα και αντεπιχειρήματα και να αιτιολογούν τη γνώμη τους ( π.χ. αυτό είναι έτσι , ΔΙΑΤΙ… ). Πολλές φορές είναι αυτό το ΔΙΑΤΙ ανυπέρβλητο.

Το αποκορύφωμα της έλλειψης της κριτικής σκέψης είναι η παλιμπαιδιστική αποφθεγματολογία,  πολύ διαδεδομένη στην Ελλάδα πρωτίστως σε άτομα που δεν έχουν σπουδάσει τίποτα. Ετσι αντικαθιστούν  τα τσιτάτα και τα αποφθέγμαστα ιδιαιτέρως αρχαίων Ελλήνων τις ανύπαρκτες επιστημονικές γνώσεις.

Καθημερινή ( 5. 3. 14, 27.3.17 )     ———————————————————————————————————

Κριτική Σκέψη

Προτεσταντισμός ) αποτελεί η αμφισβήτηση κάτι το ανεπιθύμητο και στο Ισλάμ είναι το κριτικό πνεύμα απαγορευμένο και η αμφισβήτηση κίνδυνος ζωής.

Η έλλειξη της κριτικής σκέψης αποτελεί μίαν ιδανική προϋπόθεση για την δημαγωγία, τον λαϊκισμό , την εξαπάτηση και την συστηματική αποβλάκωση ιδίως των ανθρώπων με χαμηλό πολιτισμικό και μορφωτικό επίπεδο.

Η διαπαιδαγώγηση τής νεολαίας στην κριτική σκέψη απαιτεί στην Ελλάδα μία ριζική μεταρρύθμιση υπό το νόημα του εκσυγχρονισμού της παιδείας σε άλα τα επίπεδα.
Το πρώτο ανέξοδο βήμα θα μπορούσε να είναι η καταπολέμηση της αποστήθισης με σκοπό να μάθουν επί τέλους οι μαθητές και οι σπουδαστές να χρησιμοποιούν επιχειρήματα και αντεπιχειρήματα και να αιτιολογούν τη γνώμη τους ( π.χ. αυτό είναι έτσι , ΔΙΑΤΙ… ). Πολλές φορές είναι αυτό το ΔΙΑΤΙ ανυπέρβλητο.

Το αποκορύφωμα της έλλειψης της κριτικής σκέψης είναι η παλιμπαιδιστική αποφθεγματολογία,  πολύ διαδεδομένη στην Ελλάδα πρωτίστως σε άτομα που δεν έχουν σπουδάσει τίποτα. Ετσι αντικαθιστούν  τα τσιτάτα και τα αποφθέγμαστα ιδιαιτέρως αρχαίων Ελλήνων τις ανύπαρκτες επιστημονικές γνώσεις. Καθημερινή( 5. 3. 14, 27.3.17)

—————————————————

Πνευματική κατάσταση στην Ελλάδα, Συνοπτικότατα

Οι σπουδές συντελούνται εκτός σπανίων εξαιρέσεων στην Φιλολογία στείρα και άγονα χωρίς ουδεμία ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ και στα σχολεία και στον δημόσιο βίο επικρατούν η παπαγαλία και η παλιμπαιδιστική τσιτατολογία. Σημειώνεται τελεία έλλειψη ΑΥΤΟΓΝΩΣΙΑΣ.

Με τέτοιον τρόπο σκέψης δεν είναι τυχαίο που η Ελλάδα βαθμιαία βυθίζεται στην ασημαντικότητα.

Πρωτίστως Ελληνες επιστήμονες, μεταξύ αυτών πολυάριθμοι πανεπιστημιακοί, του Αποδήμου Ελληνισμού τιμούν το ελληνικό όνομα και σώζουν κάπως την τιμή της Ελλάδας.

Εάν δεν προσέξουμε, θα χαθούμε όλοι στον ΑΝΑΤΟΛΙΤΙΚΟ ΣΚΟΤΑΔΙΣΜΟ.
Ωρίμασε λοιπόν ο χρόνος να αρχίσουμε με την συστηματική ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ και ΠΟΛΙΤΙΣΜΕΝΗ ΑΝΤΙΠΑΡΑΘΕΣΗ επί της ουσίας των υπαρχόντων προβλημάτων με τους εκπροσώπους της μεσαιωνικής καθυστέρησης, του εθνικιστικού αυτοβαυκαλισμού, της πνευματικής αυτοπεριχαράκωσης, της μαζοχιστικής ομφαλοσκόπησης και του καταστροφικού ΣΚΟΤΑΔΙΣΜΟΥ. Το Βήμα (19.11.15)

——————————————————

Παπαγαλία

Η παπαγαλία σχεδόν σε όλες τις χώρες της Νότιας Ευρώπης, στις Λατινοαμερικανικές και πρωτίστως στις ισλαμικές χώρες είναι προϊόν μίας αντιεπιστημονικής θρησκευτικής παράδοσης, η οποία καταβάλλει επί ΑΙΩΝΕΣ τεράστιες προσπάθειες να αποτρέψει την εμπέδωση της λογικής και κριτικής σκέψης.

Η παπαγαλία οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια σε μετριότητα και σε μαζική αποβλάκωση και εμποδίζει την ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ. Δεν είναι λοιπόν τυχαίο που στα πανεπιστήμια αυτών των χωρών οι καθηγητές ιδιαιτέρως των φιλοσοφικών, πολιτικών , οικονομικών κλπ. επιστημών είναι REPETITORES ( επαναλαμβάνουν με μεγίστη ευλάβεια αυτά που έγραψε αυτός, εκείνος και κάποιος άλλος ).  Πρόκειται για ένα εμετικό και αναξιοπρεπές φαινόμενο.
Πέραν τούτου σημειώνεται και έλλειψη της επιστημονικής ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑΣ. Καθημερινή (20.2.15)

Αποστήθιση, εχθρός της κριτικής σκέψης , Το Βήμα (25.10.12)

Αποστήθιση vs κριτική σκέψη. Στην διάρκεια της σταδιοδρομίας μου ωςπανεπιστημιακός σε κεντροευρωπαϊκό πανεπιστήμιο είχα να κάνω με σπουδαστές (πτυχιακοί, μεταπτυχιακοί, δοκτορά) από περίπου 70  χώρες και από όλους τους κύκλους πολιτισμού.

Διεπίστωσα, ότι μόνον οι σπουδαστές από τις χώρες με προτεσταντική παράδοση και από το Ισραήλ κατείχαν μίαν υπεραναπτυγμένη κριτική σκέψη. Όλοι οι άλλοι σπούδαζαν κατ αρχάς επί τη βάσειο της αποστήθισης. Αυτό ισχύει κυρίως για σπουδαστές απο χώρες του Ισλαμικού Κύκλου Πολιτισμού, του Κονφουκιανικού Κύκλου Πολιτισμού καθώς και από χώρες με χριστιανική ορθόδοξη παράδοση.

Οι προαναφερθέντες είχαν ταυτόχρονα τεράστια ελλείμματα στην επιστημονική Μεθοδολογία. Μπορούσαν κάλλιστα να απαντήσουν στις εξετάσεις , προφορικές η γραπτές , πολλές φορές κάλλιστα την ερώτηση „Τι είναι…“, αλλά αμέσως προέκυπταν μεγάλα προβλήματα, όταν επρόκειτο να απαντήσουν το „Διατί είναι.. „. Ως γνωστόν με αυτό το Διατί έχει εφευρεθεί η κριτική σκέψη ήδη προ 2600 ετών στην Ιωνία ( Θαλής, Αναξίμανδρος και άλλοι). Το ερωτηματικό μόριο „Διατί“ ήταν και είναι ακόμη η βάση της Φιλοσοφίας.

Πάλι στην Ευρώπη και δη στην εποχή του Διαφωτισμού έχει ενδυναμωθεί η κριτική σκέψη των αρχαίων Ελλήνων με το Ius rationis ( Δίκαιο του ορθού Λόγου). Έτσι έχουν βαθμιαία δημιουργηθεί οι ισχυρές βάσεις για την επιστημονική άνοδο και την ανωτερότητα του Δυτικού Κύκλου Πολιτισμού. Ιδιαιτέρως η Αστική Επανάσταση διεμόρφωσε το δημιουργικό Άτομο με την δυνατή κριτική σκέψη. Η αποστήθιση είναι το μεγαλύτερο εμπόδιο για την κριτική σκέψη, η οποία θεωρείται από τις περισσότερες θρησκείες σαν θανάσιμος εχθρός.