Νόμοι, Νομική Συνείδηση

Συνοπτικότατα περί των νόμων

Ο πρωτανεύων σκοπός των νόμων είναι η ρύθμιση κοινωνικών, πολιτικών, οικονομικών κλπ. σχέσων μεταξύ των πολιτών και διοικητικών σχέσεων μεταξύ των πολιτών και του κράτους μέσω κανόνων συμπεριφοράς.
Ενίοτε εμφανίζεται το πρόβλημα της σχέσης μεταξύ νόμου και ηθικής καθώς και μεταξύ νόμου και δικαίου.

Στην παράδοση των κονφουκιανικών, ισλαμικών και των περισσότερων αφρικανικών χωρών δεν γίνεται διαχωρισμός μεταξύ των νομικών και των ηθικών κανόνων. Ο Κονφουκιανισμός γνωρίζει π.χ. γενικά τους Λι-κανόνες.

Περίπου το ίδιο διαπιστώνεται και στις διεθνείς σχέσεις ειδικά από τις αρχές της δεκαετίας του 70, όταν οι τότε υποανάπτυκτες χώρες απαιτούσαν μία Διεθνή και Δίκαια Οικονομική Τάξη και προσπαθούσαν να πραγματοποιήσουν τα αιτήματά τους μέσω Διακηρύξεων της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ.
Πολλά κράτη έχουν ψηφίσει πολές διακηρύξεις μη γνωρίζοντας ότι οι υποανάπτυκτες χώρες δεν έκαναν διαχωρισμό μεταξύ της ΝΟΜΙΚΗΣ και της ΗΘΙΚΗΣ δέσμευσης, η οποία απορρέει μονον από νομικές συμφωνίες και όχι απο διακηρύξεις.Οι αναπτυγμένες χώρες αναγκάσθηκαν να επισημάνουν, ότι η παράδοσή τους γνωρίζει μόνον την νομική δέσμευση.

Ο διαχωρισμός μεταξύ του Δικαίου και της Ηθικής έχει λάβει χώραν τον 18ο αι. στο Πανεπιστήμιο της Λειψίας από τον νομικό Thomasius.
Αυτό ήταν η προϋπόθεση για τον γερμανικό θετικισμό και φορμαλισμό σε θεωρία και νομοθέτηση καθώς και για την απάνθρωπη νομοθεσία και πράξη στο 3ο Reich ( Gesetz ist Gesetz : νόμος είναι νόμος και χειρότερα : Befehl ist Befehl : διαταγή είναι διαταγή).

Εν κατακλείδι : Υπάρχουν ενίοτε ανήθικοι, άδικοι, απάνθρωποι και εγκληματικοί νόμοι.

Αλλά σε τέτοια περίπτωση ισχύει το “φύσει δίκαιον”( jus naturae ή jus naturalis, στην εποχή του Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού το droit de raison ) μία από τις μεγαλύτερες επιτεύξεις του αρχαίου ελληνικού πνεύματος με τεράστιες επιδράσεις στην ευρωπαϊκή και στην παγκόσμια ιστορία.
Σε αυτό το δίκαιο βασίζεται το jus resistendi (δίκαιο της εξέγερσης). Καθημερινή (17.10.15, 10.3.19)

——————————————————————————

-Ελλειψη νομικής συνείδησης και “αίσθημα του δικαίου”

-Ελλειψη νομικής συνείδησης και “αίσθημα του δικαίου”

Η νομική συνείδηση στα ευνομούμενα κράτη  σημαίνει  πρωτίστως α) εκούσιο σεβασμό των νόμων και β) αλληλουχία δικαίων και ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ, κάτι που είναι στον ελληνικό πολιτικό βίο και ιδιαιτέρως στον αριστεροστρεφή κύκλο άγνωστο ή και τελείως απορριπτέο.
Η έκφραση νομική συνείδηση μάλλον δεν είναι  στην ελληνική γλώσσα γνωστή, στην οποία χρησιμοποιείται η έκφραση αίσθημα δικαίου, το οποίο ο καθείς μπορεί   σύμφωνα με την ιδεολογική , πολιτική κτλ. τοποθέτηση   να το ερμηνεύσει κατά το δοκούν.

Τώρα έχει λοιπόν ο ΣΥΡΙΖΑ να αντιμετωπίσει τις ιδεολογικές του αγκυλώσεις και αμαρτίες από το παρελθόν του. Ετσι αλλάζουν οι καιροί. Καθημερινή ( 22./25.2.15)

————————————————————————————————-

Είναι το νομικά σωστό επίσης Ηθικό ;

α) Κανονικά στηρίζονται οι νομικές αντιλήψεις στις ηθικές αντιλήψεις της πλειοψηφίας μίας κοινωνίας, γιατί στην ιστορία του πολιτισμού έχουν πρώτα εμπεδωθεί οι ηθικοί κανώνες και κατόπιν έπονταν οι νομικοί και δη στην Μέση Ανατολή (Σουμερία ο πρωτος νομικός κώδικας του Κόσμου Codex Eshnuna pro 4200 ετών και στην Βαβυλωνία o Codex Hammurabi pro 3800 ετών).

β) Στην περίπτωση όλων των εκφάνσεων της Αριστεράς (από την σοσιαλδημοκρατική , την σοσιαλιστική, την άκρα, την κομμουνιστική, την σταλινική έως την βοειοκορεατική) η “ηθική ανωτερότητα” αποτελεί απλούστατα ένα ΜΥΘΟ, ο οποίος όμως έχει εργαλειοποιηθεί με τον σκοπό της ανάληψης της πολιτικής εξουσίας.
Κατόπιν η ηθική εξελίσσεται σε αντικείμενο ιδεολογικού μουσείου.

γ) Αλλά στις εύνομούμενες κοινωνίες ιδιαιτέρως στις χώρες με προτεσταντική παράδοση μπορούν να θεωρηθούν οι νόμοι στην πλειονότητα ως αντικατοπτρισμός των υφισταμένων ηθικών αξιών. Δεν είναι τυχαίο που σε τέτοιες χωρες γίνεται λόγος για Κράτος του Δικαίου και για Κοινωνικό Κράτος.

δ) Η σημερινή Ελλάδα όμως ανήκει μόνον pro forma στην εξελιγμένη Ευρώπη, γιατί παρέλαβε από την Δύση το σχήμα, αλλά όχι το περιεχόμενο σε ό,τι αφορά το πολιτικό και νομικό σύστημα, γιατί έλλειπαν οι κοινωνικές και οικονομικές προϋποθέσεις .

Επομένως στη Ελάδα είναι εσφαλμένη η άποψη, ότι σημειώνεται μία ταύτιση του νομικού με το ηθικό. Ας υπενθυμίσουμε, ότι στην ελληνική κοινωνία δεν υπάρχουν ούτε κοινωνική , ούτε ΝΟΜΙΚΗ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ, η οποία δεν ανήκει στο ελληνικό λεξιλόγιο !

ε) Ούτως ή άλλως στην Ελλάδα είναι σχεδόν εθιμικό “δίκαιο” να συγχίζονται ακουσίως ή και εκουσίως βασικές έννοιες του κοινωνικού και πολιτικού βίου σε τέτοιο βαθμό που επικρατεί ένα τεράστιο εννοιολογικό χάος.

Ο καθείς λέει, ό,τι του συμφέρει η ερμηνεύει τις έννοιες κατά το δοκούν. Καθημερινή (17.10.15)

—————————————————————————————————————————-

Πλάτων περί Νόμων

Στους Νομους, ο φιλοσοφος θετει επτα αξιωματα ως βασικα θεμελια της πολης.
Οι γονεις πρεπει να κυβερνανε τα παιδια.
Οι ευγενεις τους αγενεις.
Οι παλαιοι [γεροι] τους νεους.
Οι κυριοι τους εργατες.
Οι επιδεξιοι [καλοι] τους αδεξιους [κακους].
Οι γνωστικοι τους αμαθεις.
Και το εβδομο αξιωμα που ειναι και το πιο δημοκρατικο.