Εθνος, Εθνική συνείδηση , Εθνική ταυτότητα, Λαός

Η εθνική συνείδηση είναι μεν απαραίτητη για την ύπαρξη ενός έθνους, αλλά μόνη της δεν αρκεί για να στηρίξει το κράτος που έχει εμπεδωθεί στην Ελλάδα στα μέσα του 19ου αι. Στην Ελλάδα η εθνική παραγκωνίσει έχει ευθύς εξ αρχής την κρατική συνείδηση , η οποία όμως είναι ακρως συγκεκριμένη,γιατί βασίζεται στην διαλεκτική αλληλοεξάρτηση μεταξύ του κράτους και του πολίτου. Από την κρατική συνείδηση απορρέουν μεταξύ άλλων η νομική, η φορολογική και η περιβαλλοντική συνείδηση.
Στην δεκαετία του 40 μας έχουν διδάξει στο Δημοτικό το εξής εθνικό :»Ελλην είναι το όνομά μου υπερήφανο τρανό, μάνα την Ελλάδα έχω και γι αυτήν θα πολεμώ». Γιατί όχι, «Ελλην… και γι ατήν θα εργασθώ» ;

Σύμφωνα με την διεθνή Πολιτολογία (Πολιτική Επιστήμη) και το Διεθνές Δημόσιο Δίκαιο ο όρος ( terminus scientificus) Εθνος σημαίνει το εξής :

1. Μία ομάδα ανθρώπων έχει την πεποίθηση, ότι τα μέλη της έχουν κοινά εθνοτικά, πολιτισμικά, γλωσσικά, ιστορικά, γεωγραφικά και επίσης πολιτικά χαρακτηριστικά .
2. Μέσω αυτών των κοινών χαρακτηριστικών διαφέρουν από άλλες ομάδες ανθρώπων που αναδεικνύουν επίσης τα δικά τους κοινά χαρακτηριστικά όπως παραπάνω.
3. Αλλά εξαρτάται από το κριτήριο :
α) Συνδυασμός με το ήδη υπάρχον κράτος ( Κρατικό Εθνος), αν και φυσικά υφίσταται διαφορά μεταξύ του Εθνους και του Κράτους, γιατί μερικά κράτη είναι πολυεθνικά , και μερικά έθνη δεν έχουν ακόμη αποκτήσει δικό τους κράτος.
Στην περίπτωση του “Κρατικού Εθνους” συμπίπτουν η εθνική και η κρατική συνείδηση (προηγμένη Ευρώπη ) ή σημειώνεται μόνον η εθνική συνείδηση, ενώ δεν υπάρχει η κρατική συνείδηση ( ανεξαιρέτως όλες οι βαλκανικές χώρες) ως ένδειξη πολιτισμικής και πολιτικής καθυστέρησης.
Γενικά το κράτος μέσω της κυβέρνησης εκπροσωπεί διεθνώς το έθνος.
β) Συνδυασμός με τον πολιτισμό που σημαίνει, ότι το καθοριστικό στοιχείο ενός έθνους είναι ο κοινός πολιτισμός.
Εδώ η εθνική συνείδηση παίζει έναν σημαντικό ρόλο, ενώ η κρατική συνείδηση παραγκωνίζεται κάπως ή και λείπει εντελώς.
Οι Ελληνες που ζούν ανά τον κόσμο, θεωρούνται ως μέλη του ελληνικού έθνους, ανεξάρτητα από το αν κατέχουν και την ξένη ιθαγένεια ή μόνον την ιθαγένεια του κράτους , όπου ζουν.
Οι Τούρκοι π.χ. σε ευρωπαϊκά κράτη θεωρούν τον εαυτό τους ως μέλη του τουρκικού έθνους αν και πολλοί από αυτούς κατέχουν δίπλα στην τουρκική ήδη και την ιθαγένεια άλλων κρατών. Οι Τούρκοι ιθαγενείς της Γερμανίας π.χ. , έχουν μίαν ακραιφνή τουρκική εθνική συνείδηση.

Για τους Ελληνες εξαρτάται, από το α) έάν πρόκειται για την έννοια Ελλην σε συνδυασμό με την ιθαγένεια ως έκφανση της κρατικής συνείδησης ή β) εάν πρόκειται για την έννοια Ελλην ως εθνικός προσδιορισμός. Στην περίπτωση αυτή ο Ελλην μπορεί να κατέχει μεν την ιθαγένεια άλλου κράτους, αλλά να έχει εθνική ελληνική συνείδηση. Η εθνική συνείδηση παίζει καθοριστικό ρόλο σε περιπτώσεις που πρέπει να αποφασισθεί σε ποιό κράτος ανήκουν πληθυσμιακές ομάδες. Οταν π.χ. επρόκειτο να αποφασισθεί σε ποιο από τα δύο κράτη Ουζμπεκιστάν και Καζαχστάν ανήκουν πληθυσμιακές
ομάδες, έθεσαν ως βάση για την απόφαση αποκλειστικά την ΕΘΝΙΚΗ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ.

4. Η εθνική ταυτότητα αποτελείται από ένα σύνολο κοινών πεποιθήσεων, τρόπων συμπεριφοράς και συναισθημάτων που συνδέουν άτομα ή και ομάδες ανθρώπων που αισθάνονται ότι ανήκουν σε ένα έθνος αν και μπορούν να ζουν σε διαφορετικά κράτη και συνήθως δεν αλληλογνωρίζονται.

Πηγές
α) Εθνος
-Benedict Anderson, Die Erfindung der Nation. Zur Karriere
eines folgenreichen Konzepts, Frankfurt a.M./New York 2005, ISBN
978-3-593-37729-2.
-Eric J. Hobsbawm, Nationen und Nationalismus: Mythos und
Realität seit 1780, Frankfurt a.M. 2005-
-Karl W. Deutsch: Nationenbildung, Nationalstaat,
Integration. Düsseldorf 1972, ISBN 3-571-09087-X.

β) Εθνική ταυτότητα
-Joseph Jurt, Sprache, Literatur und nationale Identität,
Die Debatten über das Universelle und das Partikuläre in Frankreich und
Deutschland, Berlin 2014, ISBN 978-3-11-034036-5.
-Michael Metzeltin, Wege zur Europäischen Identität, Individuelle,
nationalstaatliche und supranationale Identitätskonstrukte,
Berlin 2010, ISBN 978-3-86596-297-3.
Συχνά δημοσιευθέν στην Καθημερινή,τελευταία φορά
στις 2.4.17.. 19.12.18). Το θέμα ήταν επί πολλά έτη αντικείμενο πανεπιστημιακών διαλέξεων. Εδώ πρόκειται για περίληψη.

———————————————-

Η ΕΘΝΙΚΗ συνείδηση είναι προϊόν του 19ου αι. !

ΟΙ Ρωμαίοι χρησιμοποιούσαn τον όρο gens (Φύλο, Γεν. : gentis, Πληθυντ. gentes, gentium ) . Εκαναν διαχωρισμό μεταξύ του Ius civilis ( Δίκαιο των
(Ρωμαίων) πολιτών) και του Ius gentium (Δίκαιο των φύλων).
Οι “Πατέρες ” της επιστήμης του Διεθνούς Δημοσίου Δικαίου οι Ισπανοί Νομικοί και Θεολόγοι Francisco de Vitoria (15oς/16ος αι.) και Francisco de Suarez (16ος/17ος αι.) ονόμαζαν αυτό το δίκαιο Jus inter Gentes (Δίκαιο μεταξύ των Φύλων).

Τον 19οαι. έχει εμπεδωθεί ο επιστημονικός όρος Droit INTERNATIONAL Public ( Αγγλ.INTERNATIONAL Public law, Ισπαν. Derecho INTERNACIONAL Publico, Ιταλ. Diritto INTERNAZIONALE PUBBLICO, Γερμ. INTERNATIONALES Öffentlicheς Recht ).

Στην ελληνική γλώσσα προηγήθηκε η λέξη Εθνος, αλλά με την σημασία των Φύλων. Ετσι έχει δημιουργηθεί ένα μεγάλο πρόβλημα. Υπάρχουν και άλλα αυτού του είδους.
Το “Ιτε παίδες Ελλήνων” δεν έχει ουδεμία σχέση με την σύγχρονη εθνική συνείδηση. Ο παιάν εκφράζει μερικά κοινά (μυθολογία, θρησκεία, αξίες, ήθη
και έθιμα, και εν μέρει πολιτικές αντιλήψεις).
Το επίγραμμα του λυρικού ποιητού Σιμωνίδη του Κείου, αφιερωμένο στον Λεωνίδα και στους 300 πεσόντες μαχητές στις
Θερμοπύλες εκφράζει κάτι το κοινό :
“Ὦ ξεῖν᾿, ἀγγέλλειν Λακεδαιμονίοις ὅτι τῇδε // κείμεθα τοῖς κείνων ῥήμασι
πειθόμενοι” .
Δεν έγινε όμως ποτέ λόγος για την Ελλάδα, αλλά υπήρχαν
άλλα φυλωνύμια ( ελληνικά φύλα, “εθνωνύμια”) όπως Αθηναίοι,
Σπαρτιάτες, Θηβαίοι, Μακεδόνες κτλ. , μεταξύ των οποίων επικρατούσε συχνότατα ΠΟΛΕΜΟΣ. Πικρές αλήθειες.
Υπενθυμίζουμε, ότι το γνωστό λατινικό γνωμικό bellum omnia contra omnes (πόλεμος όλων κατά όλων ) είναι ματάφραση από τα Ελληνικά και αντικατοπτρίζει τις σχέσεις μεταξύ των ελληνικών Πόλεων .
Ας λάβουμε επί τέλους την ιστορική αλήθεια υπ όψη και ας παρατήσουμε τις φαντασιώσεις αδαέστατων και ημιαμόρφωτων ελληναράδων.
Καθημερινή (4.9.16, 19.12.128)

———————————————

Λαός

Η  καθυστερημένη νεοελληνική Αριστερά έχει συστηματικά διαστρεβλώσει και την σημαντική έννοια Λαός., με την οποία εδώ έχουμε ήδη ασχοληθεί .  Βλέπε παρακάτω :
Λαός
α) Υπό το πρίσμα της ιστορίας :
Στην αρχαία Ελλάδα έχει επικρατήσει η έννοια Δήμος, το σύνολο των ελεύθερων πολιτών (οι σκλάβοι ήταν στην πλειονότητα) και η βάση της Δημοκρατίας.
Στην Ρώμη η έννοια Populus (ιστορικά ετρουσκικής προέλευσης) αφορούσε μόνον τους Patricii (Πατρίκιους, Αριστοκράτες), αλλά κατόπιν όλους τους ελεύθερους  Ρωμαίους. Για τα κατώτερα κοινωνικά στρώματα χρησιμοποιείτο
περιφρονητικά η έννοια Plebs (απλοί άνθρωποι).
Στα αρχαία Ιλλυρικά, Κελτικά και Γερμανικά χρησιμοποιείτο η έννοια Teuta με την σημασία «οπλισμένος λαός». Εξ αυτού και το εθνωνύμιο Teutones (Τεύτονες).
Η τελευταία βασίλισσα των Ιλλυρίων , την οποία νίκησε ο Ρωμαίος στρατηλάτης Πομπήιος, ονομαζόταν Teuta.

Η έννοια Λαός έπαιξε στα πλαίσια της Αστικής Γαλλικής Επανάστασης
σημαντικό ρόλο, γιατί le peuple de Paris (ο λαός του Παρισιού) έχει
αγνωνισθεί κατά του Ancien regime ( Παλαιού συστήματος), το οποίο
αυτονοήτως δεν ανήκε στο Λαό. Από εδώ ξεκίνησε και η σημαντικότατη
έννοια «κυριαρχία του λαού» ( «souverainete du peuple») ως ένα νέο και
προοδευτικό πολιτικό και κοινωνικό φαινόμενο.
Στα πλαίσια της Ρωσικής Επανάστασης του 1917 ήταν συνήθεια να χρησιμοποιείται η έννοια  Λαός ως κάτι το καταπιεσμένο και επαναστατικό. Ο Λένιν έχει αποτανθεί σε ένα διαγγελμά του «προς όλους τους λαούς».

Στα «σοσιαλιστικά –κομμουνιστικά» κράτη έχει επισημανθεί εντόνως ο ρόλος του λαού (π.χ. «Λαϊκή Δημοκρατία»), αν και επρόκειτο για την Δικτατορία του προλεταριάτου, στην ουσία δικτατορία του κόμματος.  Σύμφωνα με την ορολογία του απολιθωμένου ΚΚΕ στο λαό ανήκουν πρωτίστως η εργατική τάξη και η αγροτιά. Κάποτε έχει εμφανισθεί και το ενδιαφέρον υποκοριστικό «λαουτσίκος» ως έκφραση της «στοργής» του κόμματος για τους απλούς
ανθρώπους.

β) Υπό το πρίσμα της Εθνολογίας και της Κοινωνιολογίας :
Πρόκειται για μία μεγάλη ομάδα οργανωμένων ανθρώπων ομόγλωσσων, με την ίδια ιστορία την ίδια προέλευση και τον ίδιο πολιτισμό.

γ) Υπό το πρίσμα του Δημοσίου Δικαίου :

Ολοι οι κάτοικοι ενός κράτους που έχουν την ιθαγένεια του αποτελούν
ανεξάρτητα από την εθνοτική προέλευση, τον πολιτισμό, την παράδοση και
την θρησκεία τον λαό ως βάση της υπόστασής του. Στα Γερμανικά
σημειώνεται η επιστημονική έννοια “Staatsvolk” (Κράτος-Λαός).
Στα δημοκρατικά κράτη ο λαός είναι το φονταμέντο της δημοκρατίας.
δ) Υπό το πρίσμα του Δημοσίου Διεθνούς Δικαίου :
Ο λαός συμπίπτει σε μονοεθνικά κράτη με το έθνος.

Ενώ ο λαός έχει στο εσωτερικό το δικαίωμα της κυριαρχίας, το έθνος
είναι φορέας του δικαιώματος της αυτοδιάθεσης. Το κράτος εξασκεί το
δικαίωμα της κυριαρχίας στις διεθνείς διακρατικές σχέσεις. Προ της
ανεξαρτησίας των αποικιών ο ΟΗΕ έχει επισημάνει σε πολυάριθμες
διακηρύξεις το δικαίωμα των εθνών (και των λαών), γιατί υπήρχαν μεν από
πολιτική άποψη λαοί, αλλά δεν είχαν ακόμη το δικό τους κράτος.
Ενώ στην Ευρώπη τα έθνη έχουν δημιουργήσει δικά τους κράτη (έθνος-κράτος) , έχουν στις πρώην αποικίες πρώτα εμπεδωθεί τα κράτη  στηριζόμενα στο λαό
τους , και στα πλαίσια του κράτους άρχισε να δημιουργείται βαθμιαία μεν
το έθνος, αλλά σε πολλές περιπτώσεις υφίστανται ακόμη πολλά φύλα
(τριμπαλισμός).
Αυτός είναι ο λόγος που σε πολλά αφρικανικά κράτη δεν υπάρχει εθνική συνείδηση, γι αυτό τα υπάρχοντα φύλα αλληλοτρώγονται.
Τα θέματα ήταν επί πολλά έτη αντικείμενο πανεπιστημιακών διαλέξεων. Εδώ πρόκειται για περιλήψεις.Καθημερινή ( 5.3.17, 21.1.18, 31.8.18)

———————————————————————

Οχλος

Θουκυδίδης (Ιστ.6.89) πολύ υποτιμητικά για την μάζα : “όλοι δ ήσαν και επί των πάλαι και νύν οι επί το πονηρότερο εξήγον τον όχλον”.
Πλάτων :”ουκούν προς πολύν όχλον και δήμον ούτοι λέγονται οι λόγοι”.
Γαληνός πολύ έντονα : “ειπών προς τον όχλον απαιδεύτων δηλονότι πλήθος ανθρώπων ουκ ειδάτων” .
Βλέπε και οχλοκρατία, οχλαγωγία , οχλοβοή κτλ.
Πηγή : Γ. Μπαμπινιώτη, Ετυμολογικό Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας, Αθήνα 2010, 1012.

Στην αρχαία Ρώμη είχαν την έννοια  plebs ή και  plebeius, ενώ για τον λαό υπήρχε η έννοια  ή populus. Καθημερινή (8.2.18)

——————————————————————————-

Ελλάδα. Εθνος κράτος
(Αλέξης Παπαχελάς ΑΛΕΞΗΣ ΠΑΠΑΧΕΛΑΣ (αρχισυντάκτης)
Λαμπρό έθνος, άχρηστο κράτος”,

Η Ελλάδα αποτελεί ένα Εθνος-Κράτος που σημαίνει, ότ το ελληνικό Εθνος έχει εμπεδώσει ως πραγματοποίηση της αυτοδιάθεσής του το δικό του κράτος, το οποίο ανταποκρίνετα πλήρως στο πολιτισμικό του επίπεδο.
Εν ολίγοις : Ενα βαλκανικό έθνος έχε δημιουργήσει το δικό του βαλκανικό κράτος, το οποίο διαφέρει πολύ από τα κανονικά ευρωπαϊκά κράτη.
Ας υποθέσουμε , ότι στην Ελλάδα θα ζούσε το ολλανδικό έθνος με το δικό του κράτος. Τότε θα ήταν η Ελλάδα όχι ένα βαλκανικό , αλλα ένα υπερεξελιγμένο ευρωπαϊκό κράτος.